стры́маны, -ая, -ае.
1. Які ўмее валодаць сабой, умее стрымацца, не рэзкі, спакойны.
С. характар.
С. чалавек.
Стрыманыя рухі.
2. Пазбаўлены сардэчнасці, гасціннасці.
Стрыманая сустрэча.
С. прыём.
3. Які не праяўляецца, не выяўляецца ў поўнай меры ці сіле.
С. голас.
|| наз. стры́манасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
возмо́жность магчы́масць, -ці ж., мажлі́васць, -ці ж.;
◊
по возмо́жности, по ме́ре возмо́жности па магчы́масці, па ме́ры магчы́масці;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дастатко́вы, ‑ая, ‑ае.
Якога хапае для чаго‑н., здольны задаволіць якія‑н. патрэбы. Апроч насеннага фонду, калгас меў у дастатковай меры хлеба ў зерні для свайго спажывання і для корму жывёлы. Колас. На абход балота, калі немцы паспрабуюць гэта зрабіць, ім спатрэбіцца не менш гадзіны — час, дастатковы для таго, каб атрад дайшоў да лесу. Шамякін. // У патрэбнай меры абгрунтаваны, важкі. Дастатковыя падставы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адно́лькава, прысл.
1. Прысл. да аднолькавы.
2. У роўнай меры, ступені. Найбольш насцярожыў яго [пагранічніка].. абутак: ва ўсіх трох аднолькава новыя боты з чырвонага юхту. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
злоўжыва́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. злоўжываць.
2. Учынак, звязаны з незаконным выкарыстаннем чаго‑н. у шкоду іншым. Прыняць меры да спынення злоўжыванняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
контрме́ры, ‑мер; адз. контрмера, ‑ы, ж.
Меры, якія прымаюць у адказ на дзеянні праціўніка. Гестапаўцы неяк пранюхалі аб задуме зняволеных і неадкладна прынялі контрмеры. Пятніцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
несувыме́рны, ‑ая, ‑ае.
У матэматыцы — які не мае агульнай меры з чым‑н. іншым, які не можа быць вымераны мерай чаго‑н. іншага. Несувымерныя велічыні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Анічу́ць ’ні ў якай меры’, з прыслоўя чуць пры дапамозе прыстаўкі ні і ўзмацняльнай часціцы а (Шуба, Прыслоўе, 182).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́ўніца ’паўната якой-небудзь меры’: есці на по́ўніцу ’прагна есці’ (Нас.). Утворана ад по́ўны (гл.), як лішніца ’лішак, дастатак’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нясто́йкасць, ‑і, ж.
Уласцівасць нястойкага. Нястойкасць рэчыва. □ [Лесарубы] ведалі, што адміністрацыя будзе старацца скрываць забастоўку і ім трэба было прымаць арганізацыйныя меры. Частка навічкоў праяўляла нястойкасць. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)