Му́зыка ’галіна мастацтва’, ’твор або сукупнасць музычных твораў’, ’выкананне і гучанне музычных твораў на інструментах’, ’музычны інструмент’, драг. ’танцы’ (ТСБМ, Гарэц., Яруш., Бяльк., Лучыц-Федарэц), музы́ка ’музыкант’, ’скамарох’ (ТСБМ, Нас., Мядзв., Гарэц., Яруш., Касп., Шат., Бяльк.; Нік. Очерки, 2; Мат. Гом., Сл. ПЗБ, ТС), ст.-бел. музыка, музика, музыкъ ’музыка’ (1565 г.) запазычана са ст.-польск. muzyk ’тс’, muzyka ’музычны інструмент’, якія з лац. mūsicus ’музычны; музыкант; паэт’, mūsica ’мастацтва Муз’, ’музыка, музычнае мастацтва’ < ст.-грэч. μουσικός ’які належыць Музам’, ’музыкант’, ’мастацкі, паэтычны, адукаваны’ (Булыка, Лекс. запазыч., 159 і 161). У ст.-рус. мове лексема мусикия, мусикиа ’музыка’, ’спевы’, ’музычны інструмент’, ’музыкант-жанчына’ з XII ст. (Фасмер, 3, 6). Гл. таксама Краўчук (Праблемы філал., 60), Маргаран (ЭИРЯ, 4, 1968, 90–94).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
метадалагі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да метадалогіі. Ленінская тэорыя адлюстравання — метадалагічная аснова перадавога мастацтва. Івашын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рысава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. рысаваць. // Мастацтва рысаваць як прадмет навучання. Апошні ўрок — рысаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацыяна́льнасць ж., в разн. знач. национа́льность;
белару́с па ~ці — белору́с по национа́льности;
н. маста́цтва — национа́льность иску́сства
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рэстаўра́цыя ’узнаўленне разбураных ці пашкоджаных ад старасці помнікаў мастацтва, гісторыі, культуры’ (Булыка, СІС). Ст.-бел. реставрацыя (рестаурацыя) ’рэстаўрацыя; рамонт’ < ст.-польск. restauracyja ’тс’ < лац. restauratio (Булыка, Лекс. запазыч., 95).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пла́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
1. Уменне ствараць мастацкія вобразы ў форме фігур; скульптура. // Творы гэтага мастацтва.
2. Мастацтва рытмічных і грацыёзных рухаў чалавечага цела, блізкіх да танцаў. Пластыка рухаў. □ Сапраўдныя танцы — гэта прыгажосць, пластыка рухаў, гэта песня, выказаная палётам прыгожага чалавечага цела. Навуменка.
[Грэч. plastikē.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Старажытнагрэчаскі або старажытнарымскі (пра культуру, мастацтва, грамадскі лад і пад.). Антычнае рабства. Антычная дэмакратыя. Антычная культура. Антычная літаратура. Антычны свет. Антычнае мастацтва.
2. Які нагадвае прыгажосцю статуі старажытнай свету; класічна правільны (пра рысы твару, формы цела і пад.). Антычны профіль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадрэвалюцы́йны, ‑ая, ‑ае.
Які бывае, адбываецца перад рэвалюцыяй, папярэднічае рэвалюцыі. Перадрэвалюцыйная эпоха. Перадрэвалюцыйныя падзеі. // Дарэвалюцыйны. Перадрэвалюцыйнае мастацтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансервато́рыя, ‑і, ж.
Вышэйшая музычная навучальная ўстанова, якая рыхтуе спецыялістаў у галіне музычнага мастацтва — выканаўцаў, кампазітараў, музыказнаўцаў.
[Іт. conservatorio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліві́йскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да Лівіі, лівійцаў, які належыць, уласцівы ім. Лівійская тэрыторыя. Лівійскае мастацтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)