Наву́ка (ТСБМ, Яруш., Гарэц.), ст.-бел. наука ’навука, сістэма ведаў; вучоба; навучанне; урок, нешта павучальнае; казань, пропаведзь; парада’ (Сташайтэне, Абстр. лекс., 65). Укр., рус. наука, польск., чэш., славац. nauka, в.-луж. nawuka, балг., макед. наука, серб.-харв. наука, славен. nauk ’навучанне, вучэнне, урок, прыклад, папярэджанне’. З *na‑ і ‑uk, гл. вучыць (Фасмер, 3, 49; Махэк₂, 666; спец. адносна ўсходнеславянскага слова гл. Кохман, SOr, 29, 115–120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бракава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., каго-што.
1. Прызнаваць што-н. недабраякасным, заганным.
Б. тавар.
2. безас. Быць у недастатковай колькасці; не хапаць.
Бракуе ведаў.
|| зак. забракава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны (да 1 знач.).
|| наз. бракава́нне, -я, н. (да 1 знач.) і брако́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.).
|| прым. брако́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэ́хніка, -і, ДМ -ніцы, ж.
1. Сукупнасць сродкаў працы, ведаў і дзейнасці, што служаць для стварэння матэрыяльных каштоўнасцей.
Навука і т.
2. Сукупнасць прыёмаў і навыкаў, што выкарыстоўваюцца ў якой-н. галіне дзейнасці або мастацтве.
Авалодаць тэхнікай.
Музычная т.
Т. справаводства.
3. зб. Машыны, розныя прылады той ці іншай галіны вытворчасці.
Рамонт тэхнікі.
Ваенная т.
|| прым. тэхні́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натурфіласо́фія, ‑і, ж.
Філасофія прыроды, вучэнне, якое спрабавала даць закончаную сістэму ведаў аб прыродзе, грунтуючыся не на доследных даных навук, а на абстрактных прынцыпах філасофіі.
[Ням. Naturphilosophie.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпісні́к, ‑а, м.
Разм. Асоба, прыпісаная да пэўнага ваенкамата, ваеннага пункта і пад. У часцях было шмат прыпіснікоў, іх мала хто ведаў без спісаў. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
матэматызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Увесці (уводзіць) матэматычныя метады і дасягненні матэматыкі ў іншыя навукі, галіны ведаў і пад. Матэматызаваць вытворчы працэс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
...знавец, ...знаўца і ...знаўца, ‑ы, м.
Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае спецыялістаў у галіне ведаў, названай у першай частцы, напрыклад: глебазнавец, літаратуразнавец, прыродазнавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неутоли́мый няўто́льны; (не утихающий) несуце́шны;
неутоли́мый го́лод няўто́льны го́лад;
неутоли́мая жа́жда няўто́льная сма́га;
неутоли́мая печа́ль няўто́льны (несуце́шны) сму́так;
неутоли́мая жа́жда зна́ний няўто́льная пра́га ве́даў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
назубо́к, прысл.
Разм. Вельмі добра, грунтоўна (вывучыць, ведаць і пад.). Усе вершы, якія былі ў падручніку, .. [Паўлюк] ведаў назубок. Хведаровіч. [Зампаліт:] — Брамцоў харошы брыгадзір. Тэхніку назубок ведае. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недасве́дчаны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не мае належных ведаў аб чым‑н. Недасведчаны, пачынаючы рыбалоў, злавіўшы першага ментуза, можа спужацца. «Беларусь».
2. Нявопытны ў чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)