Наву́ка (ТСБМ, Яруш., Гарэц.), ст.-бел. наука ’навука, сістэма ведаў; вучоба; навучанне; урок, нешта павучальнае; казань, пропаведзь; парада’ (Сташайтэне, Абстр. лекс., 65). Укр., рус. наука, польск., чэш., славац. nauka, в.-луж. nawuka, балг., макед. наука, серб.-харв. наука, славен. nauk ’навучанне, вучэнне, урок, прыклад, папярэджанне’. З *na‑ і ‑uk, гл. вучыць (Фасмер, 3, 49; Махэк₂, 666; спец. адносна ўсходнеславянскага слова гл. Кохман, SOr, 29, 115–120).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бракава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны; незак., каго-што.
1. Прызнаваць што-н. недабраякасным, заганным.
Б. тавар.
2. безас. Быць у недастатковай колькасці; не хапаць.
Бракуе ведаў.
|| зак. забракава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; -кава́ны (да 1 знач.).
|| наз. бракава́нне, -я, н. (да 1 знач.) і брако́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.).
|| прым. брако́вачны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэ́хніка, -і, ДМ -ніцы, ж.
1. Сукупнасць сродкаў працы, ведаў і дзейнасці, што служаць для стварэння матэрыяльных каштоўнасцей.
Навука і т.
2. Сукупнасць прыёмаў і навыкаў, што выкарыстоўваюцца ў якой-н. галіне дзейнасці або мастацтве.
Авалодаць тэхнікай.
Музычная т.
Т. справаводства.
3. зб. Машыны, розныя прылады той ці іншай галіны вытворчасці.
Рамонт тэхнікі.
Ваенная т.
|| прым. тэхні́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
...знавец, ...знаўца і ...знаўца, ‑ы, м.
Другая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае спецыялістаў у галіне ведаў, названай у першай частцы, напрыклад: глебазнавец, літаратуразнавец, прыродазнавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
матэматызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Увесці (уводзіць) матэматычныя метады і дасягненні матэматыкі ў іншыя навукі, галіны ведаў і пад. Матэматызаваць вытворчы працэс.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
натурфіласо́фія, ‑і, ж.
Філасофія прыроды, вучэнне, якое спрабавала даць закончаную сістэму ведаў аб прыродзе, грунтуючыся не на доследных даных навук, а на абстрактных прынцыпах філасофіі.
[Ням. Naturphilosophie.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпісні́к, ‑а, м.
Разм. Асоба, прыпісаная да пэўнага ваенкамата, ваеннага пункта і пад. У часцях было шмат прыпіснікоў, іх мала хто ведаў без спісаў. Няхай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неутоли́мый няўто́льны; (не утихающий) несуце́шны;
неутоли́мый го́лод няўто́льны го́лад;
неутоли́мая жа́жда няўто́льная сма́га;
неутоли́мая печа́ль няўто́льны (несуце́шны) сму́так;
неутоли́мая жа́жда зна́ний няўто́льная пра́га ве́даў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
здавальня́юча,
1. Прысл. да здавальняючы.
2. у знач. наз. здавальня́юча, нескл., н. Адзнака, якой ацэньваюць сярэдні ўзровень ведаў, паводзін і пад.; пасрэдна. Атрымаць здавальняюча па фізіцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
назубо́к, прысл.
Разм. Вельмі добра, грунтоўна (вывучыць, ведаць і пад.). Усе вершы, якія былі ў падручніку, .. [Паўлюк] ведаў назубок. Хведаровіч. [Зампаліт:] — Брамцоў харошы брыгадзір. Тэхніку назубок ведае. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)