Verbum

мішэ́нь, ‑і, ж.

1. Прадмет, які служыць цэллю пры вучэбнай або трэніровачнай стрэльбе. Два тыдні страляў Павел у папяровыя мішэнь, катаўся на лыжах каля горада. Шахавец. На плячах .. [Юрка] нясе шчыт з прыклеенай мішэнню. Жычка. // Аб’ект для стральбы, пападання. Стрэлы гучалі адзін за адным, як на стрэльбішчы, толькі мішэнямі служылі жывыя людзі. Дамашэвіч.

2. перан. Аб тым, хто (што) з’яўляецца прадметам нападак.

[Ад перс. mešan — знак.]

наклю́нуцца, ‑нецца; зак.

1. Стаць прабітым дзюбай (пра шкарлупіну яец, з якіх вылупліваюцца птушаняты).

2. Пачаць прарастаць, распускацца (пра зерне, пупышкі). Кроплі шумна капалі з галінкі, і ўся бярозка варушылася, быццам ад ветру. Яе шакаладныя пупышкі ўжо наклюнуліся. Хомчанка.

3. перан. Разм. Выпадкова трапіцца, абазначыцца, намеціцца. Наклюнулася добрая работа. □ [Лашук:] — Заўтра канчаткова рашу, ці можна прымяніць тут адзін варыянт. Сёе-тое ўжо наклюнулася. Новікаў.

недастатко́ва, прысл.

1. прысл. Менш, чым патрэбна; мала. Тое, на што раней мы недастаткова звярталі ўвагі, цяпер становіцца сур’ёзным тормазам. «ЛіМ». // У недастатковай ступені; не зусім добра, слаба. Адна хоць самая маленькая неасцярожнасць, адзін недастаткова вывераны крок — і ўсё гіне, сотні людзей ахвяруюць сваім жыццём. Кулакоўскі.

2. безас. у знач. вык. Мала, не хапае. [Шэмет:] — Вашых адчуванняў мне недастаткова. Я.. [Яроту] таксама трошкі ведаю. Лобан.

непары́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, якога нельга раздзяліць на часткі; суцэльны. Непарыўныя часткі якой-небудзь сістэмы. □ Насустрач цягніку ля дарогі мільгаюць непарыўнымі пасачкамі краскі: жоўтыя, сінія, белыя. Галавач.

2. Такі, якога нельга раз’яднаць; непарушны. Барацьба за мір, дэмакратыю, нацыянальную незалежнасць, сацыялізм — гэта непарыўныя звенні адзінага працэсу. «Звязда». [Хлопцы] доўга, яшчэ за поўнач, гаварылі на сене аб іхняй непарыўнай дружбе, шкадавалі адзін аднаго. Каваль.

падгуля́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. незал. пр. ад падгуляць. Магутныя дубы абступілі паляну з усіх бакоў, а адзін з іх, самы стары, выйшаў на круг, на самае віднае месца, і быў падобны на падгулялага на вяселлі дзеда. Шашкоў.

2. у знач. прым. Які падгуляў. Гукі музыкі хвалявалі і вабілі, .. клікалі на вуліцу, і падгулялыя бабы ўжо байчэй і паспешлівей звінелі тонкім посудам. Ракітны.

падключы́цца, ‑ключуся, ‑ключышся, ‑ключыцца; зак.

Далучыцца да сістэмы забеспячэння электрычнасцю, газам і інш. Клуб, як і ўсё сяло, асвятляўся электрычнасцю, — нядаўна заракітнянцы падключыліся да дзяржаўнай кальцавой высакавольтнай лініі. Краўчанка. // перан. Разм. Уключыцца ў работу, прыняць удзел у чым‑н. — Вядома, крыху шкодзілі немцам.. Сыпалі пясок у буквы, псавалі тармазы. Адзін раз развінцілі рэйкі, скінулі цягнік. Пачалі старыя рабочыя, потым моладзь падключылася. Навуменка.

пала́яцца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Пасварыцца з кім‑н. У мяне выспявала жаданне палаяцца і з Нінай, і з Журко, і з усім светам. Савіцкі. [Даўэр] паспеў палаяцца ўжо з камандзірам інжынернай часці, які назваў Даўэра вар’ятам за яго псіхалагічныя эксперыменты. Шахавец.

2. Лаяцца некаторы час. Палаяўшыся з паўгадзіны каля студні, [жанчыны] разышліся: адна пайшла ў адзін канец вуліцы, другая — у другі. Колас.

пало́мніцтва, ‑а, н.

1. Вандраванне, падарожжа веруючых розных рэлігій для пакланення так званым святым месцам.

2. перан. Разм. Падарожжа куды‑н. шматлікіх паклоннікаў каго‑, чаго‑н.; наведванне каго‑, чаго‑н. вялікай колькасцю наведвальнікаў. Археолагі многіх краін рабілі сапраўдныя паломніцтвы, каб толькі паглядзець на адзін з самых старажытных помнікаў чалавечай культуры. Матрунёнак. І вось з самай раніцы ў штаб злучэння пачалося літаральна паломніцтва. Шчарбатаў.

пашанцава́ць, ‑шанцуе; безас. зак., каму і без дап.

Пра спрыяльны для каго‑н. збег акалічнасцей, пра ўдачу ў чым‑н. Сердзюку пашанцавала ўдвайне. Аднаго парушальніка ён падмяў жыўцом і, седзячы на ім верхам, дагнаў з аўтамата другога. Брыль. І вось я на месцы. На гэты раз мне пашанцавала: я дабраўся днём. Ракітны. Пашанцавала нам тут неяк за адзін дзень упаляваць трох лісіц. Машара.

пе́чыва, ‑а, н.

1. зб. Печаныя вырабы з мукі. Выняць печыва з печы. □ Служыцелі з падносамі.. частуюць гледачоў чаем з мятай і розным салодкім печывам з міндалем, мятай і фінікамі. В. Вольскі.

2. Абл. Адзін замес, адна выпечка хлеба. Гаспадыня дастала з печы чыгун цёплай вады, паставіла на ўслон дзве дзяжы, і ўчыніла з тае мукі.. два печывы хлеба. Сабаленка.