Verbum

дагматы́чны, -ая, -ае.

1. гл. дагматызм.

2. Заснаваны на палажэннях, якія прымаюцца як бясспрэчныя, як догмы.

Дагматычныя разважанні.

3. Катэгарычны, бяздоказны, які не дапускае пярэчанняў.

Д. тон.

|| наз. дагматы́чнасць, -і, ж.

дагна́ць, -ганю́, -го́ніш, -го́ніць; -гані́; -гна́ны; зак.

1. каго-што. Параўняцца з тым, хто рухаецца і знаходзіцца наперадзе; нагнаць.

Д. уцекача.

Д. перадавікоў (перан.).

2. каго-што да каго-чаго. Гонячы, прымусіць дайсці куды-н., да якога-н. месца.

Д. кароў да лесу.

3. што да чаго. Дасягнуць якіх-н. паказчыкаў (разм.).

Д. выпрацоўку да дзвюх норм за змену.

4. што. Падагнаць, наладзіць як трэба.

Д. касу́.

5. што да чаго. Увагнаць што-н. да канца.

Д. цвік да плешкі.

|| незак. даганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. даго́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 4 знач.).

даго́длівы, -ая, -ае.

Празмерна паслужлівы, угодлівы.

Д. чалавек.

Д. тон.

|| наз. даго́длівасць, -і, ж.

дагрузі́ць, -гружу́, -гру́зіш, -гру́зіць; -гру́жаны; зак.

1. што. Скончыць пагрузку чаго-н.

Д. машыну.

2. Дадаць грузу да поўнай нагрузкі.

Д. бульбу ў вагон.

|| незак. дагружа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. дагру́зка, -і, ДМ -зцы, ж.

дагука́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., каго. (разм.).

Клічучы каго-н., прымусіць адгукнуцца або прыйсці.

У лесе цяжка д.

дагуля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; зак., да чаго (разм.).

Легкадумнымі, неасцярожнымі паводзінамі давесці сябе да непрыемнасцей.

Дзеці дагуляліся з агнём да таго, што хату спалілі.

|| незак. дагу́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

дагуля́ць, -ля́ю, -ля́еш, -ля́е; -ля́ны; зак., што.

1. Скончыць гуляць; правесці астатак часу (канікул, адпачынку і пад.) гуляючы.

Д. вяселле.

Д. дні адпачынку.

2. Скончыць гульню ў што-н.

Д. партыю ў шахматы.

|| незак. дагу́льваць, -аю, -аеш, -ае.

дагэ́туль, прысл.

1. Да гэтага часу.

Дзе ты блукаў д.?

2. Да гэтага месца.

Ад горада д. дваццаць кіламетраў.

дада́ны, -ая, -ае.

У выразах:

а) даданы сказ — частка складаназалежнага сказа, сінтаксічна падпарадкаваная галоўнаму сказу і звязаная з ім пры дапамозе злучніка або злучальнага слова;

б) даданы член сказа — член сказа, які паясняе і дапаўняе які-н. з галоўных членаў сказа.

дада́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Тое, што прыбаўляецца да чаго-н.

Зрабіць дадаткі.

Д. да раздзела кнігі.

2. Тое, што прыкладаецца да якога-н. падпіснога выдання.

Часопіс з бясплатным дадаткам.