Verbum

ве́рыцца, ‑рыцца; безас. незак., каму-чаму (звычайна з адмоўем).

Мець пачуццё ўпэўненасці ў верагоднасць чаго‑н. [Адзін з чырвонаармейцаў:] — Зусім не верыцца.., што ёсць яшчэ дзесь на свеце паны і здзек чалавека над чалавекам. Чорны. Руды наш стаў дабёр і гладак, Не верыцца, што ёсць і косці. Крапіва.

вы́скрабціся, ‑буся, ‑бешся, ‑бецца; зак.

Разм. Выбрацца з цяжкага становішча; выкруціцца. Выскрабціся з даўгоў. □ Сяк-так выскрабся [стары] ад хваробы. Чорны. [Алесь:] — Ліха яго ведае, што ён за чалавек. Яшчэ завядзе ў такое месца, што не выскрабешся. Сам то ён выскачыць з лазы і з балота. Чарнышэвіч.

выслу́хваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да выслухаць.

2. Збіраць чуткі, падслухваць. [Паўлюк:] — Ці ж .. [брат], думаеце, мяне як чалавека прымае? Як сабаку якому кіне костку дый патурыць вон... А яшчэ прымушае хадзіць усюды, выслухваць, што дзе пра яго гавораць, што дзе ладзяць супроць яго. Зарэцкі.

пурпуро́вы, ‑ая, ‑ае.

Які мае колер пурпуру, афарбаваны ў пурпур. [Хмары] успыхнулі пурпуровым полымем, і на дварэ пасвятлела. Чарнышэвіч. А яшчэ далей, за аерам, расло нешта незнаёмае для бацяноўцаў: лісты паводле формы былі вельмі падобныя да бярозавыя, але колер іх ад цёмна-зялёнага да пурпуровага. Дубоўка.

развіну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Разм. Тое, што і разгарнуцца (у 1, 3, 4–6 знач.). Белыя пялёсткі .. яшчэ развінуліся слаба, сярэдзіна кветкі была закрыта. Савіцкі. Перад вачыма .. [Алеся] развінулася бязмежная сенажаць. Броўка. [Вераніка:] — Трэба яго з будана неяк вынесці. Тут няма дзе развінуцца. Чыгрынаў.

рэпрэ́сія, ‑і, ж.

Карная мера, пакаранне з боку дзяржаўных органаў. Мы яшчэ не ведаем, як сустрэнуць нас незнаёмыя людзі. Можа пасля лютых рэпрэсій немцаў у іх ад страху застыла кроў, і яны не стануць з намі гаварыць, пабаяцца пусціць нас на свой парог. С. Александровіч.

[Лац. repressio — стрымліванне.]

само́хаць, прысл.

Разм. Па сваёй ахвоце. Крумкач ізноў пачаў яе [пумачку] прасіць: — Аддай мне, калі ласка, песню гэту. Калі самохаць мне не аддасі — я адбяру! Дубоўка. // Само сабой, мімаволі. Пасля стрэлу ў вінтоўцы яшчэ заставалася гільза ў патронніку, і Чубар зусім самохаць кляцнуў затворам. Чыгрынаў.

спружы́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; незак. і (рэдка) зак.

Тое, што і спружыніць. Хай спружыняцца мускулаў пасмы, апранаецца зірк твой сталлю. Дубоўка. Жывёліна, нібы адчуўшы падтрымку, спружынілася, ірванулася ўперад, учапілася пярэднімі нагамі за купіну, .. падцягнула заднія ногі, яшчэ раз ірванулася ўперад, выкарабкалася з багны. Ставер.

сцьмець, ‑ее; зак.

Зрабіцца цьмяным, змрочным. Калі захад сцьмеў і запаліліся электрычныя ліхтары, ля знясіленага ад чакання Юркі паявіўся Сева. Карпаў. // перан. Стаць менш яркім. Бляск яе вачэй сцьмеў. Вітка. Вобраз тае Данусі, дзеля якой яшчэ нядаўна я быў гатовы на ўсё, раптам сцьмеў. Карпюк.

сяйво́, ‑а, н.

Абл. Тое, што сыплецца, сеецца адкуль‑н. З неба церушылася белае снегавое сяйво. // перан. Россып чаго‑н. У зеніце ледзь улоўным яшчэ для вока белаватым сяйвом вызначыўся Млечны шлях. Хадкевіч. Ты не забудзешся? Табе запомніцца На лісцях яблынь срэбнае сяйво? Гілевіч.