зні́зіцца, зні́жуся, зні́зішся, зні́зіцца; зак.
1. Спусціцца ніжэй.
Сонца знізілася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць ніжэйшым (па ступені, велічыні, інтэнсіўнасці і пад.).
Цэны знізіліся.
Аўтарытэт знізіўся.
|| незак. зніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. зніжэ́нне, -я, н.
Самалёт пайшоў на з. (пачаў зніжацца ў 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мно́га, прысл.
1. У вялікай колькасці, дастатковай колькасці.
М. гадоў прайшло.
М. ведае.
2. у знач. вык. Больш, чым патрэбна.
Гэтага мне м.
3. (пры выш. ст. і з прыназ. «на»). Значна, у значнай ступені.
М. больш.
На многа раней.
◊
Ні многа ні мала (разм.) — якраз столькі, колькі трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пакры́ўдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.
1. Прычыніць крыўду каму-н.
П. выказваннем.
Мухі не пакрыўдзіць (перан.: пра добрага, спакойнага чалавека).
2. Надзяліць чым-н. у недастатковай ступені, даць менш, чым патрэбна.
Прырода не пакрыўдзіла гэтага чалавека талентам.
Пакрыўджаны богам (пра няўдачлівага, абмежаванага розумам чалавека; разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пасле́й ’пасля’ (паст., Сл. ПЗБ), дзятл. посляй ’тс’ (Сцяшк. Сл.). Да пасля (гл.). Канчатак ‑ей (‑яй) — гэта суфікс параўнальнай ступені прыслоўяў, параўн. пазней, даўжэй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
намно́га, прысл.
У значнай ступені, значна. Намнога лепш. Намнога перавысіць норму выпрацоўкі. □ Праз колькі хвілін можна было разабраць, што ішлі мужчыны. Задні намнога адстаў ад пярэдняга, высокага і плячыстага. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
саіска́нне, ‑я, н.
Імкненне атрымаць якое‑н. званне, прэмію і пад. за навуковую працу або за мастацкі твор. Саісканне вучонай ступені кандыдата філалагічных навук. Вылучэнне кнігі на саісканне прэміі ВЛКСМ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прызабы́цца, ‑будзецца; зак.
Разм. Не поўнасцю захавацца ў памяці; у некаторай ступені забыцца. Але колішнія раманы прызабыліся, іх быццам бы не было зусім, і .. [Вера Антонаўка] лічыла сябе такой, якой стала, — непагрэшнай. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дарасці́, -сту́, -сце́ш, -сце́; -сцём, -сцяце́, -сту́ць; -ро́с, -расла́, -сло́; зак.
1. Вырасці да якой-н. мяжы, дасягнуць якой-н. вышыні.
Дрэва дарасло да страхі.
2. перан. (звычайна з адмоўем). Развіцца ў дастатковай ступені, дасягнуць якога-н. узроўню развіцця.
Да сапраўднага вучонага ён не дарос.
|| незак. дараста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
То́ршы ’больш торны (пра дарогу)’ (Нас.) — незвычайная простая форма вышэйшай ступені прыметніка торны (гл.), утвораная пры дапамозе суф. ‑ш‑ (па тыпу прыметнікаў з суплетыўнай асновай: горшы, меншы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
напля́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.
Разм. Нарабіць плям, напэцкаць. Стаіць наш дзядзька ў задуменні, Не смее ўзняцца на ступені: Баіцца ён мужычым ботам, Прапахлым дзёгцем, здорам, потам Тут наслядзіць або напляміць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)