Verbum

ла́хі, ‑аў; адз. няма.

Разм. Старое паношанае адзенне. «Эх ты, Лейба Яхніч!.. Новага кажуха не знасіў за век. І дзеці твае носяць старыя лахі. Твае абноскі». Чарнышэвіч.

•••

Лахі пад пахі — сабраць небагатыя пажыткі, узяць іх з сабой і пайсці. [Лабановіч:] — Не цеш сябе, хлопча, марнымі надзеямі, а лепш паціхеньку бяры лахі пад пахі і выбірайся. Колас.

мігаце́ць, ‑гаціць; незак.

1. Паказвацца на кароткі час і знікаць з поля зроку. Жаўтлявыя жмені [жыта] увесь час мігацелі ў паветры, напамінаючы Язэпу старыя добрыя часы, калі, бывала, да вайны на жніво выходзіў увесь калгас. Асіпенка.

2. Свяціць, блішчаць няроўным бляскам. Над ваколіцай звісала неба і мігацела безліччу зорак. Дудо. Сям-там мігацелі стрэлачныя ліхтары. Лынькоў.

расхвалява́цца, ‑лююся, ‑люешся, ‑люецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць моцна хвалявацца, стаць бурным (пра мора, возера, раку і пад.).

2. Пачаць моцна хвалявацца, непакоіцца; расстроіцца. Я так расхваляваўся, што не мог доўга заснуць. Гамолка. — А ты што, дамоў не заглянеш? — Некалі, ды і не варта, толькі расхвалююцца старыя. М. Ткачоў.

гніля́к, ‑а, м.

1. Кусок гнілога, спарахнелага дрэва. Пень трэба .. узяць на падпалку: сухі гніляк і бяроста стануць гарэць, як смаляк. Пташнікаў. Старыя хрыплівыя ўздыханні напамінаюць гуд пілы, якая рэжа мяккі гніляк. Бядуля.

2. перан. Пра хваравітага, слабага чалавека. Не падобна гэта на Андрэя — даць па зубах, тым больш таму старому гніляку, пра якога ён збіраецца расказаць. Брыль.

жыле́ц, ‑льца, м.

Разм. Асоба, якая жыве ў доме, кватэры; жыхар. Жыльцы дома. // Асоба, якая знімае памяшканне; кватарант. Гаспадары.. [хаты], адзінокія старыя, прывыкшы да таго, што жылец прыходзіў позна, не замыкалі дзвярэй. Хадкевіч.

•••

Не жылец (на гэтым свеце) — пра таго, хто мае дрэннае здароўе, можа скора памерці. Баніфацый Скашынскі ведаў, што з яго здароўем у лесе ён не жылец. Чарнышэвіч.

падво́р’е, ‑я, н.

1. Падворак. Кузня ўжо была замкнёная, вакол на падвор’і валяліся старыя колы, бараны, кавалкі ржавага жалеза. Марціновіч.

2. Заезны двор.

3. Уст. Дом, які належыць загараднаму манастыру або архірэю. [Дзяўчына:] — Я не магу, я хачу на Дняпро... у Ліпецк, у Кіеў, на манастырскае падвор’е, дзе заўсёды спыняецца маці, і дзе грэцкія арэхі падаюць з дрэў!.. Караткевіч.

парахне́ць, ‑ее; незак.

1. Ператварацца ў парахню. Шматлікія курганы, дзе парахнеюць косці заваёўнікаў, з’яўляюцца нямымі сведкамі вялікіх бітваў, што тут адбыліся. Гурскі. Сем’і павялічваліся, дзяліліся, старыя хаціны парахнелі ад часу або знішчаліся выпадковымі пажарамі, на іх месцы вырасталі новыя, а зямлі не прыбаўлялася. Хадкевіч.

2. перан. Станавіцца непрыгодным; аджываць. Уязджае глыбока ў зямлю, парахнее ўвесь стары ўклад жыцця. «Маладосць».

пераступа́ць ​¹, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да пераступіць ​¹.

2. (у спалучэнні са словам «нагамі»). Ісці, рухацца. Наталля ішла вельмі доўга, не верачы, што можа пераступаць нагамі, дакранацца рукамі да халоднай белай сцяны. Скрыган. Старыя мужчыны выязджалі ціха — звыкла, цвёрда пераступаючы нагамі за коньмі. Чорны.

пераступа́ць ​², ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да пераступіць ​².

спіча́сты, ‑ая, ‑ае.

З вострым верхам або канцом. У зеляніне садоў выдзяляюцца белыя сцены мазанак, з-за высокіх спічастых таполяў выглядае двухпавярховая чырвоная мураванка. С. Александровіч. Вось ён [герой] — на вуліцах Вільні, і я ўжо бачу старыя камяніцы са спічастымі гатычнымі дахамі, званіцы, масіўныя вастрабрамскія парталы. Арочка. На галаве спічастая шапка-будзёнаўка з вялікай чырвонай зоркай. П. Ткачоў.

чуба́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Птушка, якая мае на галаве чуб (звычайна пра курыцу). Уверсе, на галлі, шмыгае чорнагаловая слаўка, скача, папіскваючы, чубаткасініца, асыпаючы на мяне старыя шыпулькі. Хомчанка. Певень дык той наогул перабраўся на астравок сярод двух рукавоў ракі і пахаджае там у таварыстве трох чубатак, відаць, найбольш адданых і смелых. Брыль.