сусве́т, -у, М -све́це, м.
1. (С вялікае). Увесь свет, бясконцы ў часе і прасторы, разнастайны па формах, якія прымае матэрыя ў працэсе свайго развіцця.
Разгадаць тайны Сусвету.
2. Зямны шар, Зямля з усім, што існуе на ёй.
Аб’ехаць увесь с.
|| прым. сусве́тны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Сусветная прастора.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарэлье́ф, ‑а, м.
Скульптурны твор, у якім фігура выступае над плоскасцю больш чым на палавіну свайго аб’ёму.
[Фр. haut-rélief.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самамаса́ж, ‑у, м.
Расціранне, размінанне самім свайго цела з лячэбнымі або касметычнымі мэтамі. Прыёмы самамасажу. Рабіць самамасаж.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фарсо́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і фарсісты. Чэсік падбірае полы свайго некалі фарсовага афіцэрскага плашча. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́частва, ‑а, н.
Разм., іран. Бесцырымоннае высоўванне на першы план самога сябе, свайго «я» як выяўленне эгаізму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.
1. У чалавека і жывёл, а таксама ў вышэйшых насенных раслін: арганізм на ранняй ступені свайго развіцця, які жывіцца за кошт матчынага арганізма або пажыўнымі рэчывамі яйцаклеткі.
2. перан. Пачатковы стан, першае праяўленне чаго-н.
Ліквідаваць заганную ідэю ў зародку.
|| прым. заро́дкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Лёкай ’лакей’ (Шат., Яруш., ТСБМ), ст.-бел. лекай (XVI ст.) запазычана са ст.-польск. lokaj ’слуга, апрануты ў ліўрэю’, якое з ням. Lakai ’слуга’ < ст. lakei, lakey ’той, хто пяшком суправаджае свайго пана’ (Булыка, Лекс. запазыч., 91; Слаўскі, 4, 326). Шатэрнік (146) беспадстаўна выводзіць польск. непасрэдна з франц. laquais ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыма́цкі, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і прымачы. Жаніўся — хлеб горкі прымацкі, Ссівеў, а свайго і не еў. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўтарызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Афіцыйна ўхваліць (ухваляць) пераклад, копію, рэпрадукцыю і пад. свайго твора.
[Ад фр. autoriser — дазваляць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
братазабо́йца, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.
Забойца свайго брата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)