Скаку́н ‘конік’ (Сл. ПЗБ, ТС; гродз., стол., Жыв. св.), ‘жук, які пералятае нібы скачкамі’ (ТСБМ), ‘блыха’ (Сл. ПЗБ, Жыв. сл., Шатал.), скак ‘конік’ (Мат. Гом.), скакуне́ц ‘тс’ (ТСБМ), скачы́ха ‘блыха’ (Нар. словатв.). Да скака́ць; параўн. рус. скакуне́ц ‘блыха’, укр. скаку́н ‘конік’, скакуле́ць ‘блыха’, балг. скаку́лец ‘конік’, макед. скакалец, скакунец ‘тс’; гл. Фасмер, 3, 630.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
панаве́ць, ‑ее; зак.
Зрабіцца навейшым, абнавіцца. На касынцы сапраўды было многа пылу, аж белы струменьчык мільгануў паўз вуха, як [дзяўчына] страпянула. Касынка адразу нібы панавела. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напо́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Зрабіць што‑н. дрэнна, неахайна. Здалі [памяшканне] з недаробкамі, напоркалі, напэцкалі, нібы гэта рабілі, гуляючы, самі выхаванцы дзіцячага садзіка. «Вожык».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абяскро́віцца, ‑віцца; зак.
1. Стаць бяскроўным, страціўшы многа крыві; пабляднець. Нейкае імгненне.. [Пыжык] стаяў нібы скамянелы. Твар пабялеў, губы абяскровіліся. Шыловіч.
2. перан. Стаць слабым, нежыццяздольным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
куле́ць, выкл. у знач. вык.
Разм. Ужываецца ў значэнні дзеясловаў кульнуцца, кульнуць. Крывёю заліўся Жаўнер ля дзвярэй. Кулець за парог і другі, нібы сноп. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слабагру́ды, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае слабыя, нездаровыя лёгкія. На выгляд [Туркевіч] быў нібы слабагруды, а калі загаварыць голасна — голас моцны і звонкі, прыемнага тэмбру. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паднябе́нне, ‑я, н.
Верхняя частка поласці рота. Праўда, язык доўга не паварочваўся, не мог вымавіць некалькі такіх простых, здавалася б, слоў, нібы прысох да паднябення. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палы́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Лыпнуць некалькі разоў; лыпаць некаторы час. Цярэшка палыпаў вачыма, павярнуўся да аднаго, да другога, нібы бачыў іх [мужчын] першы раз. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пападве́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Падвесіць усё, многае або ўсіх, многіх. Пападвешваць лямпы. □ Павекі зрабіліся цяжкія, нібы хто гіры да іх пападвешваў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плі́ска, ‑і, ДМ плісцы; Р мн. ‑сак; ж.
Невялікая пералётная птушка з доўгім хвастом атрада вераб’іных. Скачуць, нібы на спружынах, вёрткія шэрыя пліскі. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)