самады́йцы, ‑аў; адз. самадыец, ‑дыйца, м.; самадыйка, ‑і, ДМ ‑дыйцы; мн. самадыйкі, ‑дыек; ж.

Прынятая ў савецкай навуцы назва роднасных паўночных народаў (ненцаў, селькупаў і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вало́шка ’васілёк сіні, Centaurea cyanus L.’ (Кіс., БРС, КЭС, Гарэц., Маш., Яруш., Шпіл.), валашок ’канюшына лугавая, Trifolium pratense L.’ (Кіс.), валожка ’васілёк’ (БРС, Шн., 3). Рус. волошки, укр. волошки. Да валах — старой назвы раманскіх народаў (Фасмер, 1, 345; Март., Лекс. взаим., 79–80).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

акы́н, ‑а, м.

Народны паэт-імправізатар і спявак у некаторых народаў Азіі (казахаў, кіргізаў і інш.). Ляці, мая песня, ляці і спявай, Суседа-акына як след прывітай. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хрысціяніза́цыя, ‑і, ж.

Кніжн.

1. Пераварочванне ў хрысціянства, распаўсюджанне дзе‑н. хрысціянства. Хрысціянізацыя народаў Сібіры.

2. Наданне чаму‑н. характару, які адпавядае патрабаванням хрысціянскай рэлігіі. Хрысціянізацыя язычніцкіх абрадаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ары́йцы, ‑аў; адз. арыец, арыйца, м.; арыйка, ‑і, ДМ арыйцы; мн. арыйкі, арыек; ж.

1. Народы і плямёны, што гаварылі на індаіранскіх мовах, у адрозненне ад суседніх заваяваных імі народаў. У буржуазнай этнаграфіі і антрапалогіі — назва індыйцаў, іранцаў і іншых народаў, якія гавораць на мовах усходняй групы індаеўрапейскіх моў, перанесена пазней на ўсе народы, якія размаўляюць на індаеўрапейскіх мовах.

2. У расісцкай нямецкай літаратуры — прадстаўнік «вышэйшай», нямецкай расы.

[Ад санскр. arya — высакароднага.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праро́цкі, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і прарочы. Збыліся надзеі і спадзяванні Міцкевіча аб шчаслівай долі, свабодзе і незалежнасць польскага народа, збыліся прароцкія думкі аб дружбе славянскіх народаў. С. Александровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бербе́ры, ‑аў; адз. бербер, ‑а, м.; берберка, ‑і, ДМ ‑рцы; мн. берберкі, ‑рак; ж.

Група народаў, якія насяляюць галоўным чынам краіны Паўночнай Афрыкі (Марока, Алжыр, Туніс і інш.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кухля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Верхняя кашуля з футра ў народаў Поўначы. З-пад сваёй новай кухлянкі.. [Тынэлькут] дастае паперку і, асцярожна разгарнуўшы, падае мне. Бяганская.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрнацыяналі́зм, ‑у, м.

Міжнародная салідарнасць рабочых, працоўных розных нацый і рас у барацьбе за звяржэнне капіталізму і пабудову камунізма, за нацыянальнае раўнапраўе і незалежнасць народаў, дэмакратыю і сацыяльны прагрэс.

[Фр. internationalisme.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даты́чыць, ‑чыць; незак., каго-чаго.

Разм. Тое, што і датычыцца. Калі дзяўчаты хваляць Антона, Надзя робіць выгляд, быццам гэта яе не датычыць. Грамовіч. Справа датычыла пункта аб самавызначэнні народаў. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)