ко́бальт, ‑у, М ‑льце, м.

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал з чырванаватым адлівам, цвярдзейшы за жалеза.

2. Цёмна-сіняя фарба, у састаў якой уваходзіць кобальт.

[Ням. Kobalt.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напла́віць, ‑плаўлю, ‑плавіш, ‑плавіць; зак., што і чаго.

1. Прырабіць шляхам плаўкі. Наплавіць на паверхню метал.

2. Прыгатаваць шляхам плаўкі нейкую колькасць чаго‑н. Наплавіць свінцу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашчо́ўкваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., чым і без дап.

Час ад часу, злёгку шчоўкаць. Пашчоўкваць замком партфеля. □ Пашчоўквае метал, звіняць шклянкі, чуецца ціхі .. голас хірурга. Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пата́ль, ‑і, ж.

Спец. Метал у выглядзе тонкіх палос, які выкарыстоўваецца для аддзелкі чаго‑н. замест пазалоты; фальшывае золата са сплаву медзі з цынкам і інш. металамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

храмі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.

Спец.

1. Накрыць (пакрываць) метал слоем хрому (у 1 знач.).

2. Апрацаваць (апрацоўваць) скуру солямі хрому (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кава́цца, куецца; незак.

1. Паддавацца каванню, коўцы. Распалены метал добра куецца.

2. Зал. да каваць.

•••

Не куецца, а плешчацца — не ідзе на лад, атрымліваецца не так, як трэба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́дмій, ‑ю, м.

1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які знаходзіцца пераважна ў цынкавых рудах.

2. Жоўтая фарба розных адценняў, якая прымяняецца ў алейным жывапісе, кераміцы і інш.

[Лац. cadmium.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.

1. Спаліць частку прадмета; перапаліўшы, аддзяліць.

А. кавалак шнура.

2. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло для надання адпаведнай якасці (спец.).

3. перан. Зрабіць, сказаць што-н. нечаканае.

◊

Адпаліць штуку (разм., неадабр.) — учыніць што-н. недарэчнае, непрыстойнае.

|| незак. адпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ужы́ць², -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ыві́; -ы́ты; зак., што.

Выкарыстаць, прымяніць што-н. для чаго-н.

У. новы метал.

У. незразумелае слова.

У. што-н. у ежу.

У. свае веды.

|| незак. ужыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. ужыва́нне, -я, н. і ужы́так, -тку, м.

Рэчы хатняга ўжытку.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гартава́ны і гарто́ваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад гартаваць.

2. у знач. прым. Апрацаваны гартаваннем (пра метал, металічныя вырабы). Гартаваная сталь. // перан. Стойкі, вынослівы. Расце змена камунарам Стойкім, гартаваным. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)