Вы́тачкі ’вотрубі’ (Касп.), вы́тычкі ’дробныя зярняткі’ (Бяльк.). Рус. дыял. дан. вы́точка ’корм для галубоў; адсеў збожжа, круп і г. д.’, укр. ви́точкі ’рэшткі ад ачысткі збожжа на рэшаце’. Хутчэй за ўсё, калі меркаваць па геаграфіі, запазычанне з укр., таксама як і рус.; параўн. укр. точити (зерно) ’ачышчаць збожжа на рэшаце’, адносна апошняга значэння дзеяслова тачыць параўн. таксама чэш. дыял. točiti obilí ’ачышчаць збожжа на рэшаце’ і tok ’сіта, рэшата’ — адваротны дэрыват ад točiti (Махэк₂, 646).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
млын, ‑а, м.
1. Машына для здрабнення розных матэрыялаў, якая выкарыстоўваецца ў горнай, хімічнай і інш. галінах прамысловасці.
2. Прадпрыемства, на якім мелюць збожжа; будынак з устаноўленымі ў ім прыстасаваннямі для размолу збожжа. Паравы млын. Ветраны млын. □ На беразе Марачанкі сярод поплаву відна была будыніна — вадзяны млын. Лобан. Рачулка чыстая з-за млына Цячэ праз травы і камлі. Лось.
•••
Ліць ваду на млын каго, чый гл. ліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жывадзёрства, ‑а, н.
Разм. Жорсткае абыходжанне з кім‑, чым‑н.; катаванне, здзекі. — У Аўсянішчы сяляне, абураныя жывадзёрствам памешчыцы, спалілі дашчэнту маёнтак і разабралі ўсё панскае збожжа. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
намало́т, ‑у, М ‑лоце, м.
Колькасць намалочанага збожжа. Высокія намалоты пшаніцы. □ Галоўны на малацьбе чалавек — падавальшчык. Які падавальшчык трапіцца, такая будзе і работа, такі і намалот. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шу́рхаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Утвараць глухі, лёгкі гук; шапацець. Стружкі прыемна шурхаюць і прыемна пахнуць. Бядуля. Ціха шурхалі, вызвоньвалі сіты, сартуючы буйнае калянае збожжа. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Націра́ць ’змятаць з абмалочанага збожжа пустыя каласы’ (барыс., талач., Сл. ПЗБ, Шатал.). Відаць, да це́рці, націра́ць ’шараваць, шморгаць’, што адлюстроўвае тэхналогію ачысткі абмалочанага збожжа, параўн.: Мятлой націралі жыта (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
засе́к, ‑а, м.
Адгароджанае месца ў свірне, клеці для захавання збожжа, мукі. З калгасных палёў усё даўно прыбрана, звезена ў гумны і абмалочана, высокія засекі напоўнены збожжам. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паарфава́ць, ‑фую, ‑фуеш, ‑фуе; зак., што.
1. Ачысціць арфай усё або вялікую колькасць чаго‑н. Паарфаваць усё збожжа.
2. і без дап. Арфаваць некаторы час. Паарфаваць некалькі гадзін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падбо́ршчык, ‑а, м.
1. Рабочы, які займаецца падборкай чаго‑н. Падборшчык футраў.
2. Прыстасаванне ў камбайне для падбору каласоў, а таксама машына для збору бавоўны, збожжа і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свірнавы́, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да свірна. Інжынер П. С. Вараб’ёў прапанаваў новы спосаб сушэння збожжа і барацьбы са свірнавымі шкоднікамі. «Беларусь». // Характэрны для свірна. Свірнавы пах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)