пры́казка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. Кароткае народнае выслоўе павучальнага зместу; народны афарызм.

Стаць прыказкай (пра каго-, што-н., што стала агульнавядомым з якога-н. боку).

2. Прыгаворка, зачын казкі.

Гэта п., а казка наперадзе.

|| прым. пры́казкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

П. выраз.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Зґо́мґаць ’з’есці’ (Сл. паўн.-зах.). Выраз экспрэсіўны, адкуль ґ; магчыма, звязана з гамаць ’есці’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ке́пства ’здзек’ (Шат., Мат. Гом., Янк. БП). У апошнім выраз зрабіць кепства. Да кеп (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Неўгамонна ’безперастанна’: zub balič nieŭhamònna (Пятк. 2). Параўн. выраз угамону няма ’няма супыну’, гл. угамон.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

акру́глы, ‑ая, ‑ае.

Які мае закругленыя лініі, абрысы, акругленую форму. У памяці Тоні паўстаў прыгожы, у меру акруглы твар маладой жанчыны. Асіпенка. Выраз.. цёмных акруглых вачэй [Ядвісі] часта змяняўся. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

празаі́зм, ‑а, м.

Слова або выраз у паэтычным творы з дзелавой, навуковай або гутарковай мовы. Не выключана, што празаізмы ў вершах Максіма Танка звязаны з яго творчымі пошукамі. Бугаёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыялекты́зм, ‑а, м.

Слова або выраз у літаратурнай мове, узяты з якога‑н. дыялекту. У творах .. [Кузьмы Чорнага] нярэдка можна сустрэць дыялектызмы, словы вузкага мясцовага значэння (накшталт «кагадзе», «дзындра» і інш.). Кудраўцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вы́плат (БРС). Запазычанне з польск. wypłat ’тс’, асабліва параўн. выраз na wypłat ’выплачваючы грошы часткамі, на выплат’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́лька, -і, ДМ ка́льцы, мн. -і, ка́лек, ж.

1. Празрыстая папера або тканіна, пры дапамозе якой знімаюцца дакладныя копіі з чарцяжоў і малюнкаў.

2. Копія чарцяжа, малюнка на такім матэрыяле.

3. У мовазнаўстве: слова або выраз, утвораны па ўзоры слова або выразу з іншай мовы.

Слова «самавызначэнне» — к. рускага «самоопределеные».

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фра́за, -ы, мн. -ы, фраз, ж.

1. Закончанае выказванне.

Кароткая ф.

2. Напышлівы выраз, якім прыкрываецца беднасць, ілжывасць зместу.

Не даклад, а пустыя фразы.

3. У музыцы: рад гукаў або акордаў, якія ўтвараюць невялікую, адносна закончаную частку музычнай тэмы, мелодыі.

|| прым. фра́завы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

Ф. акцэнт.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)