Праста́к ’дурань’, ’неахайны’ (Ян.), сюды ж прастакава́ты ’праставаты, ніякаваты’ (Нас., Ян.). Рус. проста́к ’прасцяк’, укр. проста́к ’просты чалавек’, польск. prostak ’прасцяк, неадукаваны чалавек, просты чалавек’, чэш. prostáček ’прасцяк’, серб.-харв. проста́к ’прасцяк, неадукаваны, нявыхаваны чалавек’, славен. prosták ’звычайны, просты чалавек’, балг. проста́к ’неадукаваны, нявыхаваны чалавек’, макед. простак ’тс’. Ад просты з суф. ‑ак. Суфікс яшчэ праславянскі, гл. Слаўскі (SP, 1, 89), але першапачаткова слова, відаць, мела значэнне ’просты чалавек’ у процілегласць высакароднаму, што гаворыць аб самастойным утварэнні ў розных славянскіх мовах, параўн. Банькоўскі, 2, 788; Сной₂, 586 і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гарлахва́т, ‑а, М ‑ваце, м.
Разм. Чалавек, які груба дамагаецца для сябе чаго‑н., імкнецца да найбольшай выгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зарапартава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.
Разм. Нагаварыць лішняга, заблытацца ў сваіх довадах, разважаннях. — Вы, малады чалавек, зарапартаваліся. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зва́длівы, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Які мае адносіны да звадкі. Звадлівыя адносіны.
2. Схільны да звадак. Звадлівы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інфанты́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Уласцівы дзіцячаму ўзросту; недаразвіты. Інфантыльны выгляд. Інфантыльны стан.
2. перан. Бестурботны, легкадумны. Інфантыльны чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кан’юнкту́ршчык, ‑а, м.
Разм. Беспрынцыповы чалавек, які змяняе свае паводзіны ў залежнасці ад той ці іншай кан’юнктуры; прыстасаванец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мары́льшчык, ‑а, м.
1. Чалавек, які займаецца марэннем насякомых, мышэй і пад.
2. Рабочы, які займаецца марэннем драўніны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напаўпралета́рый, ‑я, м.
У капіталістычным грамадстве — чалавек, які працуе на капіталістычным прадпрыемстве, але яшчэ звязаны з уласнай гаспадаркай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недальнаба́чны, ‑ая, ‑ае.
Няздатны прадбачыць вынікі чаго‑н., непрадбачлівы. Недальнабачны чалавек. // Заснаваны на няздатнасці правільна прадбачыць. Недальнабачная палітыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неміласэ́рнасць, ‑і, ж.
Няздольнасць да праяўлення міласэрнасці; жорсткасць. [Мікалай:] — Гэтулькі ў ім .. неміласэрнасці, што, здаецца, гэта не чалавек. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)