апаге́й, ‑я, м.
1. Пункт арбіты Месяца ці штучнага спадарожніка Зямлі, найбольш аддалены ад цэнтра Зямлі.
2. перан. Вышэйшая ступень, найвышэйшы росквіт чаго‑н. Дайшло да апагея агульнае захапленне тады, калі на сцэне з’явіўся Патрулін, вядомы рэвалюцыянер. Зарэцкі.
[Грэч. apógeios.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ачу́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Апрытомнець; апамятацца; ачуняць. Колькі ляцеў я — не памятаю. А калі ачухаўся і расплюшчыў вочы, убачыў я, што ляжу на броўцы. Лынькоў. [Доўбік] праз які месяц ачухаўся ад кантузіі і зноў на перадавую. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадушы́ць, ‑душу, ‑душыш, ‑душыць; зак., каго-што.
Падушыць усіх, многіх або ўсё, многае. Віхрам уляцяць хлопцы-малойцы ноччу ў Ліпкі, перадушаць гітлераўцаў і вызваляць нявольніка. Кавалёў. Калі б я не прачнуўся, воўк мог бы перадушыць палову статка... Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бацьказабо́йца, ‑ы, м. і ж.
Забойца свайго бацькі. Але адмовіць вялікай ноччу ў пацалунку?! Такое рабілі, толькі калі між людзьмі ляжала кроў сваяка, блізкага сваяка, або самага лепшага друга. Такое рабілі толькі даносчыку на сваіх або бацьказабойцу. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вагаві́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Даволі значны па сваёй вазе; важкі. Вагавіты колас. // перан. Значны. Усе пакручваюць галовамі .., калі пачынаецца гаворка пра некаторых навічкоў-будаўнікоў, якія сваю, пакуль што яшчэ не надта вагавітую, палучку растрачваюць за некалькі дзён. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карцёжнік, ‑а, м.
Разм. Заўзяты ігрок у карты. Усхадзіліся карцёжнікі. Ці то не падзялілі банка, ці то хто зжульнічаў з іх. Лынькоў. Калі стары Карповіч памёр, як адзіны сын, заядлы карцёжнік, прайграў у карты маёнтак другому карцёжніку. Рунец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кру́ча, ‑ы, ж.
Крутое месца, круты бераг, спуск. Бальніца стаіць на высокім беразе, над самай кручай, і Дняпро — вось ён, унізе. Шамякін. Крохкі, высушаны сонцам глей увесь час асыпаўся з-пад ног, калі яны спускаліся з кручы. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзьму́цца, ‑муся, ‑меліся, ‑мецца; ‑мёмся, ‑мяцеся; незак., на каго-што і без дап.
Разм. Крыўдзіцца, сердаваць. Галя ўсе гэтыя дні нечага дзьмулася на .. [Міхася], а калі часам сустракаліся, дык старалася глядзець у другі бок, каб не сустрэцца вачамі. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ваўкава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Падобны па свайму выгляду на воўка. Ваўкаваты сабака кідаецца на Гудзілку і хапае яго за каўнер. Колас.
2. Нелюдзімы, хмуры, суровы. Калі Андрэй Піліпавіч быў гаваркі, гасцінны, дык яго жонка нейкая ваўкаватая. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
віно́ўнік, ‑а, м.
1. Той, хто вінаваты ў чым‑н. Калі здаралася, што хто-небудзь крыўдзіў Толіка,.. Алёша, як віхор, налятаў на віноўніка, гатовы з ім сурова разлічыцца. Васілевіч.
2. Той, хто з’яўляецца прычынай чаго‑н. Віноўнік урачыстасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)