Скарпіён ‘ядавіты павук’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.), ст.-бел. скоропей ‘тс’. Карскі (1, 257) прыводзіць склонавую форму слова з т. зв. другім поўнагалоссем ст.-бел. скоропіѧмъ (XVI ст.), для якой падае рэканструяваную аснову *skъr̥p‑. Запазычана з ст.-слав. скоръпии, што з грэч. σκορπίος ‘тс’ (Фасмер 3, 654). Сучаснае беларускае слова, відаць, з рускай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нешу́точный
1. неабы́які́; (серьёзный) сур’ёзны; (немаловажный) немалава́жны;
это нешу́точные слова́ гэ́та неабы́які́я сло́вы;
нешу́точная боле́знь сур’ёзная хваро́ба; безл., в знач. сказ., переводится чаще выражениями: не на жарт; (гэ́та) не жа́рты (не жа́ртачкі);
боле́знь у него́ нешу́точная хваро́ба ў яго́ не на жарт;
это нешу́точное де́ло гэ́та не жа́рты (не жа́ртачкі);
2. (нешутливый) нежартаўлі́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Атудзе́нчыць ’аддзякаваць’ (Касп.). З польск. дыял. odwdzięczyć ’тс’, часткова перааформленага фанетычна ў пачатку слова. Параўн. дзенчыць, дзякаваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ба́ло ’даўней, раней’ (Сцяшк. МГ, Сцяц.). Скарачэнне слова быва́ло. Параўн. яшчэ форму ба͡ало (пераходная ступень у працэсе скарачэння).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вако́рак ’шынка’ (Мат. Гом.). З рус. окорок ’тс’; магчыма, аднак, што гэта слова ўласнабеларускае; параўн. Фасмер, 3, 130.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ватэ́тта ’вось тут’ (КЭС). Дакладна адпавядае рус. дыял. воте́тта, вотэ́тта ’тс’ (СРНГ). Складанае слова: вот ’вось’ + эт‑то.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Добрапрысто́йны ’добрапрыстойны’ (БРС). Можна меркаваць, што гэта калька рус. слова благопристо́йный ’тс’. Таксама з’яўляецца калькай добрапрысто́йнасць (рус. благопристо́йность).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карчако́п ’работнік, які капае карчы’ (КЭС, лаг.). Этымалогія гэтага складанага слова празрыстая, да корч (гл.) і капа́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ківі́лы ’апалонікі’ (Сл. паўн.-зах.). З літ. kivynas ’апалонік’, там жа, 459, з іншым значэннем для літ. слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наты́хмест (на тыхъ мѣстъ) ’імгненна, раптам’ (Нас.). Параўн. польск. natychmiast ’тс’, з якога, відаць, і запазычана беларускае слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)