сы́ты, -ая, -ае.

1. Які наеўся, не адчувае голаду; які поўнасцю здаволіўся.

С. (наз.) галоднаму не спагадае (прыказка). Сытае дзіця.

2. Тлусты, укормлены.

С. вяпрук.

3. Які ўтрымлівае шмат тлушчу.

Сытае мяса.

4. перан. Які жыве ў дастатку, у раскошы; заможны, багаты (разм.).

Сытыя дзялкі.

Сытае жыццё.

◊

Сыты па горла (разм., неадабр.) — з лішкам, дастаткова каму-н. чаго-н.

|| наз. сы́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Перабага́ціць ’усыпаць больш, чым трэба’ (брагін., Шатал.). Да пера- і бага́та ’шмат’ < бага́ты (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

запла́кацца, ‑плачуся, ‑плачашся, ‑плачацца; зак.

Разм. Заплакаць вочы, твар; стаміцца ад доўгага плачу. — Шмат часу не пісаў ёй — старая заплачацца. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматмільённы, ‑ая, ‑ае.

Колькасцю, коштам і пад. у шмат мільёнаў. Шматмільённы чытач Савецкага Саюза патрабуе гэтых [новых] кніг ад сваіх пісьменнікаў. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рассасу́льваць ’разважаць, доўга абмяркоўваць’ (Касп.), рассасу́ля ’які шмат гаворыць, разважае’ (міёр., Нар. сл.). Гл. рассусоліваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патрэ́бна в знач. безл. сказ. ну́жно, на́до, тре́буется;

на гэ́та п. шмат ча́су — на э́то ну́жно (на́до, тре́буется) мно́го вре́мени

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упі́ска ж., в разн. знач. впи́ска;

у. прапу́шчаных лі́тар — впи́ска пропу́щенных букв;

у тэ́ксце шмат ~сак — в те́ксте мно́го впи́сок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ажабра́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго.

Зрабіць жабраком. [Карны атрад] арудаваў шмат дзён і выехаў пасля ўжо таго, калі спустошыў і ажабрачыў людзей. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

манта́жны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да мантажу. Шмат тут было рабочых: працавалі цесляры, пільшчыкі; у сярэдзіне корпуса вяліся мантажныя работы. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

насні́ць, ‑сню, ‑сніш, ‑сніць; зак., чаго.

Разм. Убачыць многа чаго‑н. у сне, прысніць. Шмат недарэчнага насніла Люба за д[о]ўгую ноч. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)