напагато́ў, прысл.

Спец. У выразе: узяць напагатоў — пра ружэйны прыём, пры якім ружжо трымаецца ў гатовым да стральбы становішчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авансава́цца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак. і незак.

1. Узяць (браць), атрымаць (атрымліваць) аванс.

2. толькі незак. Зал. да авансаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м.

Кароткі повад, а таксама рэмень, на якім водзяць сабак.

Узяць сабаку на п.

◊

Ісці на павадку ў каго (разм., неадабр.) — знаходзіцца ў залежнасці ад каго-н.

|| прым. павадко́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Аця́ць ’узяць’ (слуц., Абабурка, Лінгв. дасл., 4), ацяты ’агорнуты’ (Абабурка, там жа). З от‑яти, ст.-слав. отѧти ’адняць, забраць’, уяць узяць, убавіць’ (Нас.) і іншыя прыставачныя ўтварэнні ад прасл. jęti. Сюды ж, магчыма, узнятае шляхам дэкампазіцыі цяло́ ’схапіла, узяло’ ад цяць (от‑яти > о‑тяти), як няць ’схапіць’, ст.-рус. няти ’ўзяць’ (з vъn‑ęti, sъn‑ęti, гл. Ваян, RÉS, 22, 11; Слаўскі, 1, 536), параўн. зацяло (гаварыць) і заняло (мову), зацяты і заўзяты. Гл. ацяцца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыня́ць, зак. тр. прыня́цца ў розных значэннях ’прыняць’ (ТСБМ), ’з глыбокай уразлівасцю ўспрыняць што-небудзь’ (Жд. 2), сюды ж аддзеяслоўнае ўтварэнне прыня́тае ’аплодненае яйцо’ (воран., ЛА, 1). Ст.-бел. приняти ’атрымаць; узяць; авалодаць, заваяваць; прызнаць’, укр. приня́ти ’прыняць; прыняць, палічыць за што-небудзь; атрымаць, узяць; узяцца; зазнаць, перанесці, вытрымаць’, рус. приня́ть, параўн. з вялікім шэрагам значэнняў у гаворках. Узыходзіць да прасл. *prinęti, прэфіксальнага ўтварэння ад прасл. *ęti з больш познім n‑, якое лічаць прэфіксальным, гл. няць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ска́чкі, -чак мн., спорт. ска́чки, бега́;

узя́ць прыз на ~ках — взять приз на ска́чках

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

забра́ть​I сов.;

1. в разн. знач. забра́ць, мног. пазабіра́ць;

2. (взять) узя́ць;

3. (набрать, купить) набра́ць;

4. (получить, приобрести) займе́ць, узя́ць;

5. портн. залажы́ць; см. забира́ть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пракантралява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак., каго-што.

Узяць пад кантроль; праверыць каго‑, што‑н. Андрыяну даручалася пракантраляваць, як выпраўляюцца недахопы. Марціновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абарда́ж, ‑у, м.

Старадаўні спосаб марскога бою — счэпліванне свайго судна з варожым для рукапашнай схваткі.

•••

Браць (узяць) на абардаж гл. браць.

[Фр. abordage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрв’юі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., каго-што.

Узяць (браць) у каго‑н. інтэрв’ю. Інтэрв’юіраваць чэмпіёна. Інтэрв’юіраваць пераможцаў сацыялістычнага спаборніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)