стая́ць несов., в разн. знач. стоя́ть;

с. каля́ акна́ — стоя́ть у окна́;

с. на адно́й назе́ — стоя́ть на одно́й ноге́;

грузавікі́ стая́лі — грузовики́ стоя́ли;

на пло́шчы стаі́ць вялі́кі буды́нак — на пло́щади стои́т большо́е зда́ние;

на стале́ заста́ўся с. некрану́ты абе́д — на столе́ оста́лся стоя́ть нетро́нутый обе́д;

с. на ва́рце — (чаго) стоя́ть на стра́же (чего);

на ву́ліцы стаі́ць шум — на у́лице стои́т шум;

на пара́дку дня стая́ць тры пыта́нні — на пове́стке дня стоя́т три вопро́са;

стая́ла я́снае надво́р’е — стоя́ла я́сная пого́да;

со́нца стая́ла ўжо высо́ка — со́лнце стоя́ло уже́ высоко́;

час не стаі́ць — вре́мя не стои́т;

заво́д за́раз стаі́ць — заво́д сейча́с стои́т;

наш полк стаі́ць у сусе́дняй вёсцы — наш полк стои́т в сосе́дней дере́вне;

с. за тава́рыша — стоя́ть за това́рища;

крэ́пасць яшчэ́ стаі́ць — кре́пость ещё стои́т;

ля даро́гі с. магу́тныя хво́і — у доро́ги стоя́т могу́чие со́сны;

у я́ме стаі́ць вада́ — в я́ме стои́т вода́;

на нага́х ён стаі́ць мо́цна — на нога́х он стои́т кре́пко;

яго́ аўтарытэ́т стаі́ць высо́ка — его́ авторите́т стои́т высоко́;

у вача́х стая́лі слёзы — в глаза́х стоя́ли слёзы;

пе́рад вача́мі стая́ў во́браз дзяўчы́ны — пе́ред глаза́ми стоя́л о́браз де́вушки;

у вуша́х стаі́ць надаку́члівы звон — в уша́х стои́т надое́дливый звон;

с. на сваі́м — стоя́ть на своём;

с. на ме́сцы — стоя́ть на ме́сте;

с. грудзьмі́ — стоя́ть гру́дью;

с. насме́рць — стоя́ть на́смерть;

с. на чале́ — (чаго) стоя́ть во главе́ (чего);

с. за пляча́мі — (у каго) стоя́ть за спино́й (у кого);

с. над душо́й — стоя́ть над душо́й;

с. як слуп — стоя́ть столбо́м;

с. як пень — стоя́ть как пень;

на чым свет стаі́ць — на чём свет стои́т;

с. гаро́й — стоя́ть горо́й;

с. у вача́х — стоя́ть в глаза́х;

с. убаку́ — стоя́ть в стороне́;

на нага́х не с. — на нога́х не стоя́ть;

с. на сваі́х нага́х — стоя́ть на свои́х нога́х;

с. адно́й наго́й у магі́ле — стоя́ть одно́й ного́й в моги́ле;

с. на чарзе́ — стоя́ть на о́череди;

с. на цвёрдай гле́бе (на цвёрдым гру́нце) — стоя́ть на твёрдой по́чве;

с. на пра́вільным (няпра́вільным) шляху́ — стоя́ть на ве́рном (ло́жном) пути́;

с. пад ружжо́м — стоя́ть под ружьём;

с. на за́дніх ла́пках — (перад кім) стоя́ть на за́дних ла́пках (перед кем)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

апо́рына, ‑ы, ж.

Тое, што і апора (у 1 знач.). [Клён] стаіць цяпер недзе ў полі, прывязаны перавяслам да слупка, трымаецца гэтай [саламянай] ручкай за апорыну, як той маленькі хлопчык. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарэ́лкі, ‑лак; адз. няма.

Рухавая гульня, удзельнікі якой становяцца парамі, а той, хто «гарыць», стаіць наперадзе і па сігналу ловіць аднаго з першай пары, якая разбягаецца ў розныя бакі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́зера, ‑а; мн. азёры, азёр; н.

Запоўненае вадой прыроднае паглыбленне сушы, замкнутае ў сваіх берагах. Возера Нарач. Лясное возера. □ Дзедава хата стаіць усімі вокнамі на возера, да сонца. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разгу́тарыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

Разм. Завесці гутарку; разгаварыцца. [Сёмка:] — Ехаў да гасподы і напаткаў Мікалаішку Зосю; узяў падвезці, і як разгутарыліся, дык і [не заўважылі], ці ідзе конь, ці стаіць. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

укле́нчаны, ‑ая, ‑ае.

Які стаіць на каленях. Тамара, як аглушаная, засталася стаяць укленчанай перад крэслам. Арабей. Як продак, я спавядаюся дрэвам, Прашу ў сонца я ўраджаю. Стаю, укленчаны. Сіпакоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шальмо́ўства, ‑а, н.

1. Махлярства, круцельства, хітрасць. [Зыгмусь:] — На гэтым свет стаіць. [Юзя:] — На чым? На такім шальмоўстве? Чорны.

2. Махлярскі, хітры ўчынак. [Дзед:] — Пагнала мяне нячыстая на ваша шальмоўства паглядзець. Пальчэўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рассто́яцца ’распагодзіцца’ (лаг., Жд. 2). Да стаяць (гл.) з семантычным развіццём, абумоўленым наяўнасцю (і значэннем) словаспалучэння стаіць (добрая, -е) пагода/надворʼе. Параўн. рус. пск., смал. расстоя́ться ’тс’. Асноўнае значэнне ў россто́іцца ’спыніцца, застаяцца’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падта́лы, ‑ая, ‑ае.

Які злёгку падтаў, растаў. Наўкола ляжала шэрая ноч з плямамі падталага снегу ў доле. Быкаў. І на полі ў барознах хлюпкіх Лёд падталы ў вадзе стаіць. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыста́ўка, ‑і, ДМ ‑стаўцы; Р мн. ‑ставак; ж.

1. У граматыцы — частка слова, якая стаіць перад коранем; прэфікс.

2. Тое, што прыстаўляецца, прырабляецца дадаткова да чаго‑н. Магнітафонная прыстаўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)