зефі́р, ‑у, м.

1. Паэт. Цёплы, лёгкі ветрык.

2. Баваўняная тканіна для бялізны. Кашуля з зефіру.

3. Сорт лёгкай фруктовай пасцілы.

[Ад грэч. zephyros — заходні вецер.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карале́ўна, ‑ы; Р мн. ‑левен; ж.

Уст. і нар.-паэт. Дачка караля. Справілі вяселле, і стаў сіраціна Янка мужам каралеўны. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

праза́ік, ‑а, м.

Пісьменнік, які піша прозай, стварае празаічныя творы. У беларускай літаратуры Колас выступіў адначасова як паэт і празаік. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сабалі́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да собаля. Сабаліны запаведнік.

2. Нар.-паэт. Густы, цёмны, шаўкавісты (пра бровы). Сабаліныя бровы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ядва́б, ‑у, м.

Уст. і паэт. Шоўк. / у перан. ужыв. За каляінкамі для калёс — шырэйшыя стужачкі таго ж травянога ядвабу. Гартны.

[Польск. jedwab з чэшск.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́за, ‑ы, ж.

1. У грэчаскай міфалогіі — адна з дзевяці багінь, заступніца навук і мастацтваў.

2. перан. Паэт. Творчае натхненне; крыніца паэтычнага натхнення. Будзь музаю маёй, Маім натхненнем, І ласкаю, І казкаю жывой. Грахоўскі. — Паэт павінен або прымаць або не прымаць рэчаіснасць, інакш муза змоўкне. Галавач.

3. перан. Аб чыёй‑н. творчасці, мастацтве. Муза Коласа.

[Грэч. Músa.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цудо́ўны, -ая, -ае.

1. Які ўспрымаецца як цуд.

Цудоўнае выратаванне.

2. Выдатны, адмысловы; вельмі добры.

Ц. будынак.

3. Які вызначаецца незвычайным талентам.

Ц. паэт.

4. Вельмі прыгожы, маляўнічы.

Ц. краявід.

Ц. дзень.

5. Цікавы, захапляльны.

Цудоўная казка захапіла дзяцей.

6. Прыемны, дзіўны.

Ц. водар ліп.

7. Мілагучны (пра голас, гукі).

Ц. голас.

|| наз. цудо́ўнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наро́дны, -ая, -ае.

1. гл. народ.

2. Які належыць усяму народу, дзяржаўны.

Народная гаспадарка

3. Цесна звязаны з народам, уласцівы духу народа, яго культуры, светапогляду.

Народная паэзія.

4. У складзе некаторых назваў устаноў, арганізацый, пасад.

Н. суд.

Н. кантроль.

5. У складзе ганаровых званняў якія надаюцца дзеячам культуры.

Н. паэт. Н. мастак.

|| наз. наро́днасць, -і, ж. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ча́ша, -ы, мн. -ы, чаш, ж.

1. Старадаўняя круглая пасудзіна для піцця; кубак для віна (уст., паэт.).

Сярэбраная ч.

2. Якая-н. пасудзіна, ёмішча круглай формы.

У бронзавай чашы гарэў Вечны агонь.

3. перан. Вялікі натуральны або штучны рэзервуар.

Сіняя ч. возера.

◊

Дом — поўная чаша — багаты, заможны.

Перапоўніць чашу цярпення (высок.) — пазбавіць сіл, магчымасці цярпець, выносіць што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

даро́жанька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.

Нар.-паэт. Ласк. да дарога. Ой вы, дарожанькі людскія, Пуцінкі вузкія, крывыя! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)