сумле́нне, -я, н.
Пачуццё маральнай адказнасці за свае паводзіны, учынкі і інш.
С. ў яго крыштальна чыстае.
◊
Са спакойным сумленнем рабіць што-н. — будучы ўпэўненым у правільнасці сваіх учынкаў, дзеянняў.
Сумленне загаварыла — стала сорамна.
Як сумленне падказвае — як трэба.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́чысць, -і, ж., зб. (разм.).
1. Паводле народных павер’яў: нячыстая сіла (чэрці, ведзьмы).
2. перан. Жывёлы, насякомыя, якія выклікаюць агідлівае пачуццё.
Бусел знішчае мышэй, гадзюк, вусеняў і іншую н.
3. перан. Аб ганебных людзях, якія ўвасабляюць сабою ўсё варожае, цёмнае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
о, выкл.
1. Выражае пачуццё здзіўлення, захаплення, абурэння і пад.
О, якая ў вас прасторная кватэра!
О, якія тут чароўныя мясціны!
О, як гэта ўсё мне надакучыла.
2. Ужыв. для ўзмацнення экспрэсіўнасці выказвання.
О, як хочацца ўсё гэта хутчэй забыць!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падзя́ка, -і, ДМ -дзя́цы, мн. -і, -дзя́к, ж.
1. Пачуццё ўдзячнасці за што-н. добрае.
Выказаць падзяку.
Прыняць што-н. з падзякай.
2. Афіцыйнае выказванне высокай ацэнкі чыёй-н. працы, дзеянняў.
Аб’явіць падзяку ў загадзе.
Атрымаць падзяку ад дырэкцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пяшчо́та, -ы, ДМ -чо́це, ж.
1. Поўнае задавальненне чыіх-н. жаданняў, капрызаў.
Жыць у пяшчоце.
2. Пачуццё ласкі, замілавання, мяккасці ў адносінах да каго-, чаго-н.
Мацярынская п.
3. толькі мн. (пяшчо́ты, -чо́т). Учынкі, словы, якімі выказваюцца пачуцці ласкі, замілавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шкадава́нне, -я, н.
1. аб кім-чым. Пачуццё смутку аб чым-н. страчаным, непапраўным, засмучэнне з прычыны чаго-н. непажаданага.
Ш. аб незваротнай страце.
2. да каго-чаго. Спагада, спачуванне.
Адчуваць ш. да каго-н. Зірнуць на каго-н. са шкадаваннем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
любо́ў, ‑бові і ‑бві, ж.
1. Пачуццё глыбокай прыхільнасці да каго‑, чаго‑н., адданасці каму‑, чаму‑н. Любоў да радзімы. □ Нарадзілася д[а]чка, і сэрца загарэлася новым пачуццём.. самай моцнай любві — любові маці. Дуброўскі. // Пачуццё прыхільнасці, сімпатыі да каго‑н. Творы Максіма Танка карыстаюцца заслужанай любоўю чытача, бо напісаны яны ад сэрца. Шкраба.
2. Пачуццё гарачай сардэчнай прыхільнасці да асобы другога полу; каханне. Вось так прыходзіць першая любоў, Нібы паводка, бурна, нечакана. Свірка. Не знайсці мне спакою ні цёмнаю ноччу, ні днём, Бо любоў мяне мучыць і паліць пякельным агнём. Багдановіч. / Пра чалавека, які выклікае гэта пачуццё. Вось і любоў твая ідзе.
3. Цікавасць, схільнасць, цяга да чаго‑н. Любоў да педагагічнай справы. Любоў да мастацкага слова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адда́насць, ‑і, ж., каму-чаму.
Уласцівасць адданага; адданыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Пачуццё адданасць Савецкай радзіме. Бязмежная адданасць справе Леніна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
баязлі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць, стан баязлівага. Страх і баязлівасць засвяціліся ў .. [Насціных] вачах. Чорны. І крохкая баязлівасць злёгку кранула Рыгорава пачуццё. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́ласлівасць, ‑і, ж.
Уласцівасць жаласлівага; пачуццё жаласці. Калі ўначы снілася што-небудзь з дзяцінства, тады агорвала жаласлівасць да ціхай маці. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)