я́шчур, ‑у, м.
Вострая заразная хвароба буйной рагатай жывёлы і іншых парнакапытных. [Гаспадыня:] — У нас, Шурачка, няшчасце: каровы пачынаюць яшчурам хварэць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сур’ёзна нареч.
1. серьёзно; см. сур’ёзны;
2. разг., в знач. вводн. сл. серьёзно;
не, с., калі́ прые́дзеце да нас? — нет, серьёзно, когда́ прие́дете к нам?
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыва́тнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць прыватнага (у 3 знач.).
2. Падрабязнасці дэталь. [Паэт], клапоцячыся пра зладжанасць і зграбнасць свайго твора нават у прыватнасцях, скараціў нямала пейзажных уставак. Бугаёў.
•••
У прыватнасці (пабочн.) — ужываецца для ўдакладнення, падкрэслівання прыватнага прыкладу. — У нас знойдзецца сёе-тое для атрада. У прыватнасці, ёсць у нас зброя, боепрыпасы, харчаванне, медыкаменты, адзенне. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
станаві́ць, ‑наўлю, ‑новіш, ‑новіць; незак., каго-што.
Разм. Тое, што і ставіць (у 1–4, 8, 9, 12 і 14 знач.). [Жанчына] то сілком саджала малога на калені, то станавіла яго на ногі і бязлітасна выцірала яму носік. Пестрак. [Даніла:] — А я ўжо, мабыць, з год не бачыў нашых старшыняў. Без нас становяць, без нас здымаюць. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарапа́ха, ‑і, ДМ ‑пасе, ж.
1. Жывёліна атрада паўзуноў з касцявым панцырам, якая вельмі павольна рухаецца на кароткіх лапах, што разам з хвастом і галавой могуць уцягвацца ў панцыр. Балотная чарапаха. □ [Цётка:] — Пойдзем да нас. У нас ёсць папугайчык і чарапаха. Гарбук.
2. зб. Рагавыя шчыткі панцыра гэтай жывёліны, якія ідуць на дробныя вырабы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўправаро́т, прысл.
Разм. Вельмі многа, у вельмі вялікай колькасці. [Старшыня калгаса:] — Такую сям’ю грэх было б адпускаць з калгаса. У нас работы пеўправарот... Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ны́цік, ‑а, м.
Чалавек, які ўвесь час ные, на што‑н. скардзіцца. Нас жыццё ласункамі не песціла, Не рабіла ныцікамі кволымі. Лукша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́сніца, ‑ы, ж.
1. Жан. да поснік.
2. Разм. Нішчымніца. — Няма, дачушка, Падласкі, няма і малачка. Посніца цяпер будзе ў нас. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перадубо́рачны, ‑ая, ‑ае.
Які бывае перад уборкай ураджаю, папярэднічае ўборцы. [Ілья Сямёнавіч:] — У сельсавеце ў нас была перадуборачная нарада рэдактараў калгасных насценных газет. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абры́згнуць, ‑гне; пр. абрызг, ‑ла; зак.
Пачаць кіснуць (пра малако). [Пакупніца:] — Што ж гэта вы падвялі нас з малаком? — Абрызгла? — спалохалася Вера. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)