франкіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. франкаваць.

2. Плата за перавозку і дастаўку паштовых адпраўленняў, грузаў, унесеная наперад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́перці, -пру, -праш, -пра; вы́пер, -рла; -пры; -перты; зак.

1. каго-што. Выцесніць напорам, выдавіць сілай.

В. дно ў бочцы.

2. каго. Выгнаць, выключыць, звольніць (разм.).

В. з хаты.

В. з работы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выдацца, высунуцца за межы чаго-н. (разм.).

В. наперад.

|| незак. выпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наступа́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. наступіць¹.

2. Ведучы актыўныя ваенныя дзеянні, рухацца наперад, на праціўніка.

Н. на ўсіх франтах.

3. Падступаць да каго-н. з просьбамі, пагрозамі і пад.

4. перан. Набліжацца да чаго-н., распаўсюджвацца, насоўвацца на што-н.

Хвалі наступаюць на бераг.

|| наз. наступле́нне, -я, н. (да 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тэлеало́гія, ‑і, ж.

Рэлігійна-ідэалістычнае вучэнне, паводле якога ўся гісторыя свету з’яўляецца здзяйсненнем наперад вызначанай богам мэты і ўсё ў развіцці прыроды і грамадства мэтазгодна.

[Ад грэч. télos — мэта, канец і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фразёр, ‑а, м.

Чалавек, які любіць гаварыць напышлівыя фразы (у 2 знач.). Кідала — гэта фразёр, няшчыры чалавек, яму абы паказаць сябе, абы высунуцца наперад. Кучар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прагрэ́с ’рух наперад, пераход на больш высокую ступень развіцця’ (ТСБМ). Запазычанне XIX ст. (Гіст. лекс., 250) з рус. прогре́сс ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 97), дзе праз польск. progress або ням. Progress < лац. progressus ’поспех’ (Фасмер, 3, 372).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гэй, выкл.

Разм. Вокліч, якім звяртаюцца да каго‑н., аклікаюць каго‑н. Гэй, наперад, покі сэрца Б’ецца, рвецца на прастор. Купала. — Гэй, дзядзька! — гукнула Харошка. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́перціся, ‑пруся, ‑прашся, ‑прэцца; зак.

Разм.

1. Выйсці, вылезці адкуль‑н., пераадолеўшы перашкоды. Конь выперся з хлява.

2. Выдацца, высунуцца за межы чаго‑н. Выперціся наперад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аберажлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Поўны адчування небяспекі; засцярожлівы. Усё ж, як.. [Ганна] ні хацела, трывога не пакідала яе, прымушала глядзець наперад з непакоем і аберажлівай насцярожанасцю. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпіхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.

Тое, што і падапхнуць (у 1 знач.). Дзядзька Хведар прывітаўся па-ваеннаму і падпіхнуў хлопчыка наперад. Курто.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)