штурва́льный мор. и пр.

1. прил. штурва́льны;

штурва́льное колесо́ штурва́льнае ко́ла;

2. сущ. штурва́льны, -нага м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расшы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім. пашырыць.

Р. дарогу.

2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме; пашырыць.

Р. вытворчасць.

3. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць; пашырыць.

Р. кругагляд.

Р. правы дэпутатаў.

Р. кола інтарэсаў.

|| незак. расшыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адкаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.

1. Коцячыся, перамясціцца ў які-н. бок на пэўную адлегласць.

Кола адкацілася.

Хваля адкацілася ад берага (перан.).

2. перан. Пра войска: хутка адступіць пад націскам праціўніка.

Адкаціўся вораг за раку.

|| незак. адко́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. адка́т, -у, М -ка́це, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Абрэ́нджа ’металічнае кальцо для замацавання стужцы кола’ (Нік. Очерки) < польск. obręcz ’абруч’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паразі́тны биол., тех. парази́тный;

п. грыб — парази́тный гриб;

~ныя то́кі — парази́тные то́ки;

~нае ко́ла — парази́тное колесо́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шаг, род. ша́гу м.

1. тех. шаг;

ш. зубча́стага ко́ла — шаг зубча́того колеса́;

2. см. крок

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калёсіка, ‑а, н.

Разм. Дэталь механізма ў форме невялічкага кола; шасцярэнька. [Міхалка] выведае тады ўсю механіку калёсікаў, зубчыкаў, спіц, шасцерняў, шрубікаў і спружын, якіх у гадзінніку так многа... Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крутарэ́лі ’кружалы (калаўрот)’ (Бяльк.). Робіцца так: убіваецца кол ў лёд на лузе ці возеры, замарожваецца, на яго насаджваецца кола, да кола прымацоўваецца жэрдка, да яе канца прывязваюцца санкі. Параўн. круцёлка 1 (гл.). Кантамінаваная або складаная лексема *крута‑арэлі. Параўн. круціць (гл.) і арэлі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

варо́чаць², -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Пераварочваць з боку на бок, варушыць.

В. каменне.

В. сена.

2. што. Валіць на бок, перакульваць.

В. крэслы.

3. што, чым. Круціць вакол восі.

В. кола.

4. чым. Распараджацца, кіраваць чым-н. вялікім, важным (разм.).

В. мільёнамі.

В. справамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́бад, -а, М -дзе, мн. абады́, -о́ў, м.

1. Вонкавая частка кола, на якую нацягваецца шына.

2. Частка некаторых прадметаў, прыстасаванняў у выглядзе кольца, авала.

В. блока.

В. тэніснай ракеткі.

|| памянш. абадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м.

|| прым. або́дны, -ая, -ае, абадо́вы, -ая, -ае і абадо́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)