Verbum

забурэ́ць, ‑эе; зак.

Разм.

1. Пачаць бураць, стаць бурым. Жыта забурэла.

2. Паказацца, вылучыцца сваім бурым колерам (пра што‑н. бурае).

прыпрэ́лы, ‑ая, ‑ае.

Які трохі прыпрэў. Дзесяць мяхоў, як завязаць, насыпалі мы з ямы трошкі прыпрэлага, але яшчэ добрага жыта. Сабаленка.

зглумі́цца, зглуміцца; зак.

Разм. Папсавацца, страціцца без карысці. Язэп асцярожна падышоў да жыта, сарваў колас. Ён не ўмясціўся на далоні, такі быў доўгі. І зерне ў ім было буйное, жоўтае. Колькі ж хлеба зглуміцца тут, калі не сажнеш жыта! Асіпенка. Зразумела, не кажу Пра сваё тут гора, Што мука мая ў дзяжы Зглуміцца, вядома... Бялевіч.

вы́праць, ‑прае; зак.

Загінуць ад недахопу паветра (пра пасевы). Сёлетняй вясною да каліва выпрала жыта, і цяпер там адрасла добрая трава. Нікановіч.

панахіля́цца, ‑яецца; ‑яемся, ‑яецеся, ‑яюцца; зак.

Нахіліцца, нагнуцца — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. Рэдкае жыта. [Сцёблы] кволыя, паламаліся, панахіляліся куды каторы. Ермаловіч.

пераве́яць, ‑вею, ‑вееш, ‑вее; зак., што.

1. Правеяць паўторна, яшчэ раз. Перавеяць насенне перад сяўбой.

2. Правеяць усё, многае. Перавеяць намалочанае жыта.

умало́тны, ‑ая, ‑ае.

Які дае добры ўмалот. Жыта вырасла ў рост чалавека. Колас буйны, умалотны. Гроднеў. Стаіць .. [пшаніца], як сцяна, — каласістая, умалотная. «Звязда».

жніво́, ‑а і жні́ва, ‑а, н.

1. Уборка збожжавых культур сярпамі або жатнымі машынамі. Пачало даспяваць жыта, следам за ім пажаўцелі аўсы. Разгарнулася жніво. Дуброўскі. Стаяў той асабліва прыгожы дзень, якія бываюць звычайна ў канцы жніўня месяца, калі даўно скончана жніво, звезена жыта ў гумны, і над апусцелым полем дружна ўзлятаюць стайкі шпакоў — прадвеснікаў блізкай восені. Лынькоў. // Час, пара ўборкі збожжа. Дні за тры да жніва прайшоў дождж, ціхі, без грому.. Жыта пачало хутка паспяваць. Асіпенка.

2. Зжатая збажына; ураджай. Кладуцца снапы ў снапы, — Такога жніва не было! Купала.