культу́рнасць, ‑і, ж.

Узровень, ступень культуры (у 4 знач.). Аб культурнасці жыхароў інтэрната сведчыць добры густ у аздабленні сцен. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жу́льніцтва, ‑а, н.

Занятак, паводзіны жуліка; махлярства, ашуканства. Пан пагаліўся на добры кавалак зямлі і адсудзіў яго нейкім жульніцтвам. Зарэцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тарфава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад тарфаваць.

2. у знач. прым. Угноены торфам. Тарфаваная глеба дае добры ўраджай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уну́каў, ‑ава.

Які належыць унуку, уласцівы ўнуку. Вежу падабаўся ўчэпісты, гаспадарскі і ўсё ж ва ўсім добры ўнукаў розум. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэ́ман, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У антычнай міфалогіі: добры або злы дух, які аказвае ўплыў на лёс, жыццё чалавека.

2. У хрысціянскіх уяўленнях: злы дух, д’ябал.

3. перан., чаго. Увасабленне якой-н. схільнасці, захаплення, заганы (уст.).

Д. нецярпення.

Д. разладу.

|| прым. дэ́манскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́працаваць, -цую, -цуеш, -цуе; -цуй; -цаваны; зак., што.

1. Зрабіць пэўную колькасць работы; вырабіць.

В. норму.

2. Стварыць, развіць, адпрацаваць.

В. план сумесных дзеянняў.

В. стойкі характар.

В. добры стыль.

|| незак. выпрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выпрацо́ўванне, -я, н. і выпрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знаёмы, -ая, -ае.

1. каму. Такі, пра якога ведалі раней, вядомы.

Знаёмая мелодыя.

2. з чым. Які зведаў, выпрабаваў што-н.

Чалавек, з. з тутэйшымі парадкамі.

3. Які знаходзіцца ў знаёмстве (у 1 знач.) з кім-н., асабіста вядомы.

З. чалавек.

Добры з. (наз.). Спаткаць знаёмага (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

харо́шы, -ая, -ае (разм.).

1. Прыгожы, прывабны.

Х. хлопец.

2. Які вызначаецца станоўчымі якасцямі.

Х. ён чалавек.

3. Добры, высакаякасны.

Харошая дарога.

4. Дастойны, прыстойны.

Харошая кампанія.

5. Дарагі, любы, мілы (у сяброўскім звароце).

А мой ты х.!

|| ласк. харо́шанькі, -ая, -ае (да 1 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ *Пала́дак, поладок ’добры стан спраў, лад’, поладком ’ладам, па-добраму’ (ТС). Афіксальны дэрыват ад паладзіць ’наладзіць’ < ладзіць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

навысяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Высечы нейкую колькасць чаго‑н. Хлопчык пасек лазы, навысякаў колля і змайстраваў.. добры будан. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)