пазбіра́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Сабрацца ў адным месцы — пра ўсіх, многіх. Да вагона пазбіраліся людзі. Лынькоў. Прыгадала пра былое, І здалося ёй тады, — Быццам зноў усёй сям’ёю Пазбіраліся сюды. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разы́грываць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да разыграць.
•••
Разыгрываць камедыю — тое, што і ламаць камедыю (гл. ламаць).
Як па нотах разыгрываць — рабіць што‑н. без цяжкасцей, без запінак, быццам па загадзя распрацаванаму плану.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэлье́фны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выступае над паверхняй, выпуклы. На каменных плітах высечаны рэльефныя фігуры людзей — партрэты пахаваных. В. Вольскі. Горад ляжаў унізе, быццам на рэльефнай карце. Мележ.
2. перан. Выразны, ясны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і́змы, ‑аў; адз. ізм, ‑у, м.
Іран. Пра тэорыі, філасофскія, мастацкія і інш. плыні, навуковыя назвы якіх часта гучаць штучна і заканчваюцца на «ізм». Ільяшэвіч быццам дзесьці блукае па нейкіх модных «ізмах». Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыцьме́ць, ‑ее; зак.
Страціць сваю яркасць, бляск. Святло дрыготка пасунулася па небасхіле, прыцьмела і неяк раптоўна згасла. Быкаў. // перан. Адысці на задні план, прызабыцца. Доўгія гады вайны непрыкметна абступілі, прыцьмелі, быццам успамін. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычашчэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прычашчаць — прычасціць і прычашчацца — прычасціцца.
2. Адзін з абрадаў хрысціянскай рэлігіі, у якім веруючыя ў выглядзе хлеба і віна прымаюць быццам цела і кроў Хрыста.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяшко́м, прысл.
Пешым ходам, не транспартам; пеша, пехатою. Цераз рэкі, масты, Цераз пушчы, кусты, Дзе пяшком, Дзе прамчымся на ўспененых конях. Броўка. — А дадому як дабярэшся? — сказала, быццам роднаму. — Поездам ці пяшком? Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расчу́ленасць, ‑і, ж.
Стан расчуленага; усхваляванасць. [Хлопчык] паволі змаўкаў, сціха хліпаючы не столькі ад гора, колькі ад расчуленасці. Гарэцкі. Засталася расчуленасць, ціхая, трошкі як быццам хмельная радасць успамінаў, выразных да самай найменшай драбніцы. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяміто́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Машына грузападымальнасцю ў сем тон. Быццам казачны волат, раптам вынырнуў элеватар, і Таня здзівілася, убачыўшы, як да яго пылілі ўжо нагружаныя сямітонкі. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пу́па ’вада’ (у размове з дзецьмі) (ТС). Адносіцца да т. зв. імітатыўных слоў, пра што сведчыць славен. púpati ’піць’, паводле Сноя (515), “дзіцячая рэдуплікацыя”, пры якой вусны складваюцца так, як быццам бы рыхтуюцца нешта выпіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)