разгрэ́бці, -грабу́, -грабе́ш, -грабе́; -грабём, -грабяце́, -грабу́ць; разгро́б, -грэ́бла і -грабла́, -грэ́бла і -грабло́; -грабі́; -грэ́бены; зак., што.

Адгрэбці ў розныя бакі, раскідаць што-н. сыпкае, рыхлае; расчысціць ад чаго-н. сыпкага, рыхлага і пад.

Р. сена.

Р. кучу снегу.

|| незак. разграба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. разграба́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рассу́нуць, -ну, -неш, -не; -су́нь: -нуты; зак.

1. што. Рухаючы, сунучы ў розныя бакі, раз’яднаць, адсунуць, расхіліць.

Р. парты.

Р. шторы.

Р. пясок.

2. што. Зрабіць шырэйшым, раскласці (што-н. складное).

Р. стол.

3. каго-што. Прымусіць расступіцца.

Р. натоўп.

|| незак. рассо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. рассо́ўванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Раскалясі́цца ’разгалінавацца’: клён раскалясіўся (пух., Сл. ПЗБ), ’пашырыцца, разрасціся на ўсе бакі’ (Сцяшк. Сл.). Фанематычны варыянт раскаласі́цца, якое да колас (гл.), з празрыстым семантычным развіццём.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перапампава́ць, ‑пую, ‑пуеш, ‑пуе; зак., што.

Пампуючы, перамясціць з аднаго сховішча ў другое. Перапампаваць нафту з цыстэрнаў у бакі. Перапампаваць газ у балоны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́жня ж.

1. охот. см. ляжня́ 1;

2. (действие) лежа́ние ср.;

бакі́ баля́ць ад ~ні — бока́ боля́т от лежа́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Вы́віх, вы́віхнуць (БРС), укр. ви́вих, ви́вихнути, рус. вы́вих, вы́вихнуть, польск. wywichnąć. Ад віх, віха́ць ’махаць, ківаць у розныя бакі’ (Шахскі, 1, 3, 219; Фасмер, 2, 367).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ На́рыск ’след ваўка, лісіцы’ (Інстр. 2), рус. на́рыск ’след на снезе ад хутка бягучага звера’. Да рыскаць ’бегаць; кідацца ў розныя бакі’, параўн. рус. нарыскивать ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

адле́жаць, -жу, -жыш, -жыць; -ле́ж і адляжа́ць, -жу́, -жы́ш, -жы́ць; -жы́м, -лежыце́, -жа́ць; -жы́; -ле́жаны; зак.

1. што. Лежачы доўга або ў нязручнай позе, выклікаць зняменне якой-н. часткі цела.

А. руку.

А. бакі.

2. Хварэючы, праляжаць пэўны час у пасцелі (разм.).

Адляжаў тыдзень у бальніцы.

|| незак. адле́жваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разве́сіць, -ве́шу, -ве́сіш, -ве́сіць; -ве́шаны; зак., што.

1. Павесіць у розных месцах, развешаць (разм.).

Р. сушыць бялізну.

2. Шырока, у розныя бакі раскінуць (галіны).

Клён развесіў сваё голле.

◊

Развесіць вушы (разм., іран.) — слухаць што-н. з цікавасцю і даверлівасцю.

Развесіць губы (разм., іран.) — быць пасіўным, безуважным.

|| незак. разве́шваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ві́да ’хутка, як толькі можна ўбачыць’ (Шат., Юрч.), відам ’мігам, умомант’ (Яўс.), куды віда ’хто куды, у розныя бакі разбягацца’ (Янк. БФ, КТС). Да від 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)