зла́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
1. што. Зрабіць, пабудаваць. Той госць, чужак, памог старому Зямлянку зладзіць у гары. Колас. // перан. Арганізаваць, зрабіць (банкет, вяселле і пад.). Яшчэ большы гонар займеў стары, калі сын на здзіўленне вяскоўцам з тутэйшай настаўніцай гладзіў вяселле. М. Стральцоў.
2. Справіцца, саўладаць з кім‑, чым‑н., даць рады каму‑н. — [Карней] баіцца, што Клаўдзя без яго з каровамі не зладзіць. Шамякін. Дождж прайшоў — І з сэрцам зладзіць цяжка: Птушкай рвецца ў чыстае раздолле! Гілевіч.
3. што. Зрабіць узгодненым, стройным. — А вы ўжо добра зладзілі свае галасы! — раптам кінуў Анатоль, узняўшы галаву. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
густ, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Адчуванне, разуменне прыгожага.
Апранацца з густам.
2. Схільнасць да чаго-н.
У розных людзей розныя густы.
Гэта мне па гусце (падабаецца).
3. Стыль, манера.
Зрабіць падарунак на свой г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падбухто́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., каго (што) (разм.).
1. Падбіць што-н. зрабіць (звычайна дрэннае, заганнае).
П. да спрэчак.
2. Настроіць супраць каго-н.
П. сына супраць бацькі.
|| незак. падбухто́рваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. падбухто́рванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́лазка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
1. Выхад часткі войск з асаджанага ўмацавання для нападу на тых, хто акружае.
Зрабіць вылазку на ворага.
2. перан. Нечаканы варожы напад, выпад (неадабр.).
3. Фізкультурная прагулка.
Лыжная в.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прысвяці́ць, -вячу́, -ве́ціш, -ве́ціць; -ве́чаны; зак., што каму-чаму.
1. Прызначыць, аддаць.
П. жыццё мастацтву.
2. Зрабіць, стварыць што-н. у гонар каго-, чаго-н.
П. кнігу памяці бацькоў.
|| незак. прысвяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прысвячэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
жэст, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Рух рукі, галавы, які абазначае што-н. або суправаджае размову.
Энергічны ж.
Мова жэстаў.
2. перан. Які-н. наўмысны ўчынак, разлічаны на знешні эфект.
Зрабіць высакародны ж.
Гэта ўсяго толькі ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
загарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак., каго-што.
Зрабіць агароджу, плот, абнесці якой-н. перашкодай.
З. плот.
З. уваход.
З. сабой каго-н.
|| незак. загаро́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. загарадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; незак. загаро́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заказа́ць², -кажу́, -ка́жаш, -ка́жа; -кажы́; -ка́заны; зак., што, каму-чаму і з інф. (уст.).
Забараніць, зрабіць недаступным.
Усе дарогі яму заказаны.
Сэрцу не закажаш.
Дзясятаму з. (зарачыся ніколі больш не рабіць чаго-н.).
|| незак. зака́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перш, прысл.
Спачатку, раней.
П. накармлю жывёлу, а потым пайду ў агарод.
◊
Перш за ўсё — у першую чаргу.
Перш за ўсё скажы нам, калі ты ад’язджаеш?
Перш-наперш — спачатку, перш за ўсё.
Перш-наперш неабходна зрабіць тэрміновую работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адцяні́ць, -цяню́, -це́ніш, -це́ніць; -це́нены; зак., што.
1. Выдзеліць, паклаўшы цень, зрабіўшы цямнейшым па тоне.
А. прадмет на малюнку.
2. перан. Падкрэсліць, зрабіць больш прыкметным, выразнейшым, ярчэйшым; узмацніць.
А. стройную постаць цёмным касцюмам.
|| незак. адцяня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)