бары́ш, ‑у, м.

1. Пачастунак пасля куплі-продажу, заключэння здзелкі. Усякі.. торг і сканчэнне торгу звычайна адзначаецца барышом. Колас.

2. Чысты прыбытак ад гандлю або перапродажу. Вялікі барыш абвастрае нястрымную прагнасць яшчэ большага барышу. Маркс. Гонка ўзбраенняў.. прыносіць фантастычныя барышы магнатам капіталу. «ЛіМ».

[Цюрк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак.

1. Абысці кругом, пайсці ў абход чаго‑н. [Сымон] абагнуў сядзібу пана Між ярыны і жытніх лаў. Колас. Вось яшчэ паўцыферблата Абагнула стрэлка. Гілевіч.

2. Згінаючы што‑н., абкруціць вакол чаго‑н. Абагнуць кавалак дроту вакол слупа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гіпо́тэза, ‑ы, ж.

Прапанаванае для тлумачэння якіх‑н. з’яў навуковае меркаванне, ісціннасць якога яшчэ не даказана доследным шляхам. Гіпотэза аб касмічных гасцях Зямлі хвалявала калісь многіх вучоных і даследчыкаў, выклікала гарачую дыскусію. А потым паступова на яе забыліся. Шыцік. // Усякае меркаванне, дапушчэнне, здагадка.

[Ад грэч. hypóthesis — меркаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзераве́ншчына, ‑ы, ж.

Разм. пагард. Пра недасведчанага, праставатага чалавека; яго нявыхаванасць. Сам Міхалка, калі ён выпадкам запытае, чаго ён стаіць на каленках, тлумачыць так: — Я яшчэ — «дзеравашчына», не знаю гарадскіх парадкаў і кепска трымаю сябе. От з мяне і выбіваюць, «дзеравеншчыну». Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́ўжыцца, ‑жыцца; незак.

Разм.

1. Адбывацца, працягвацца (у часе). Усяго некалькі хвілін доўжылася гэта сцэна. «Полымя».

2. Здавацца даўжэйшым, больш працяглым, чым звычайна. Стаіць яшчэ раніца. Яна доўжыцца ў лесе. Пташнікаў. Сумна толькі ў адзіноце, ой, як сумна. А дзень так доўжыцца. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэкальтэ́, нескл., н.

1. Вялікі выраз у верхняй частцы жаночага адзення. Вячэрняя сукенка з цёмнага аксаміту, з вялікім дэкальтэ, яшчэ больш падкрэслівала матава-белы, крыху з ружовым адценнем колер скуры, акругласць грудзей, шыі, плячэй. Карпюк.

2. у знач. нязм. прым. Дэкальтаваны. Плацце дэкальтэ.

[Фр. décolleté.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэмісезо́н, ‑у, м.

Разм. Паліто, якое носяць вясной і восенню. Я тулюся да акна, а потым устаю, ускідаю на плечы свой дэмісезон і, зірнуўшы яшчэ раз на суседа, іду з купэ. Галавач. Нізенькі аптэкар, наставіўшы каўнер дэмісезону, пабег дахаты, прытанцоўваючы ад холаду. Мікуліч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заахво́ціцца, ‑вочуся, ‑воцішся, ‑воціцца; зак.

Адчуць жаданне, ахвоту да чаго‑н.; падахвоціцца. [Янка] яшчэ болей павесялеў, калі Лабановіч раптам заахвоціўся прайсціся разам да мястэчка Стаўбуны. Колас. [Ірынка] усё гаварыла, як дарослая, і, як дарослая, пачынала рабіць усё ў доме. Заахвоцілася нават раз мыць падлогу. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

занато́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.

Кароткі запіс, нататка. [У Самуйлёнка] былі ўжо занатоўкі і планы, але пісьменнік адчуваў, што яшчэ павярхоўна ўяўляецца яму змест новага твора. Хведаровіч. Сеўшы ў дрызіну, Прыстром выцягнуў традыцыйны блакнот і зрабіў у ім кароткую занатоўку. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заруне́ць, ‑ее; зак.

Узышоўшы, зазелянець (пра пасевы, звычайна азімыя). Красавік прыйшоў. Палі Сонейка прыгрэла, І на леташняй раллі Жыта зарунела. Грахоўскі. // Пакрыцца рунню (пра засеяную ніву, поле і пад.). Не раз яшчэ Дняпру разліцца.., Палям калгасным зарунець І новым песням зазвінець. Зарыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)