се́мачкі, ‑чак; адз. семачка, ‑а, н.

Разм. Тое, што і сёмкі. Міша звярнуў на хлапца ўвагу таму, што той вельмі ж заўзята лузгаў семачкі, выплёўваючы шкарлупкі проста пад ногі. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

су́хмарак, ‑рка, м.

Абл. Белая бездажджавая хмарка. У вадзе відно, як па небе паволі праплываюць воблачкі — белыя, вельмі падобныя на вату, сухія, бездажджавыя хмаркі, якія завуць на Палессі сухмаркамі. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штодзёншчына, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і штодзённасць (у 2 знач.). Саламон пачаў адчуваць, што адукацыя вельмі патрэбны інструмент для яго новай працы. Усё звязвалася з непасрэднай практыкай штодзёншчыны. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штоднёвы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і штодзённы (у 1 знач.). І ў пасцелі ляжаць ёй [маці] не вельмі каб выпадала. Штоднёвыя клопаты, як нуда, мучылі, падымалі хворую на ногі. Вышынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штрэйкбрэ́херства, ‑а, н.

Дзеянні штрэйкбрэхераў, накіраваныя на зрыў стачкі, забастоўкі. Улічыўшы сітуацыю ў краіне, дзе вельмі часта адбываліся забастоўкі, .. [містэр Лаяна] зрабіў спробу зарабіць на штрэйкбрэхерстве. Лынькоў. // перан. Здрадніцтва інтарэсам рабочага класа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эпаха́льны, ‑ая, ‑ае.

Важны, значны; які вызначае эпоху. Сучаснікі і нашчадкі вельмі высока ацанілі яго [Ф. Скарыны] эпахальную дзейнасць. Алексютовіч. Месца і значэнне яго [зборніка Я. Купалы «Шляхам жыцця»] ў гісторыі беларускай дарэвалюцыйнай паэзіі сапраўды эпахальныя. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перамяні́цца сов.

1. перемени́ться, измени́ться;

яе́ хара́ктар ве́льмі ~ні́ўся — её хара́ктер о́чень перемени́лся (измени́лся);

2. взять ина́че и́ли бо́лее удо́бно;

пачака́й, я ~мяню́ся, мне нязру́чна не́сці — подожди́, я возьму́ ина́че, мне неудо́бно нести́;

3. разг. смени́ть бельё

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Малю́хны ’вельмі-вельмі малы’ (Нас.), мсцісл. малю́хтанечкій, малю́хтанькій ’тс’ (Нар. словатв.). Укр. малюхний, рус. арханг., перм. малю́хтенный, пск. малю́хтенький, пецярб. малю́ханный, алан., наўг. малюхо́нный ’тс’, серб.-харв. ма̏лахан, малахаст, малахноћа, ма̀лехан, mȁljahan. Да малы́ (гл.). Суфікс ‑хи‑ < ‑ux‑ і ‑ъn‑a (Слаўскі, SP, 1, 75) характэрны бел., рус., а таксама польск. мовам, ‑хт‑ у кантамініраваных лексемах malʼuxa і malʼuta.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Малёханькі, малёхтанечкі(й), малёхтанькій ’вельмі маленькі’ (КЭС, лаг.; мсцісл., Нар. словатв.). Вузкі рэгіяналізм са складаным суфіксам ‑ох‑та‑н‑ечк‑і, асобныя варыянты якога сустракаюцца ў іншых слав. мовах: рус. наўг. малеха́нненький, смал. малехо́тенный ’тс’, чэш., славац. malicherný ’дробязны’, ’нязначны’, ст.-чэш. malechno ’ў вельмі кароткі час’, ст.-серб.-харв. ма̏лахая, ма̏лахат, ма̀лехан, maljahan ’маленькі’. Да малы́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Маказоб, моказо́б ’вельмі дробныя мошкі’ (ТС). Відаць, балтызм. Параўн. літ. makataĩ ’машкара’, žė́béti ’прагна есці губамі’. Утварэнне накшталт ⁺мошкаедзь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)