руці́на, ‑ы, ж.
Боязь змен, застой, кансерватыўнасць, адсутнасць пачуцця новага. Ад прыроды спакойны і добры, .. [Хвядос], аднак, не мог мірыцца з той руцінай, абыякавасцю, якая панавала ў школах. Чарнышэвіч.
[Фр. routine.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дабратво́рны, ‑ая, ‑ае.
Спрыяльны, карысны, жыватворны. Мне думалася, што, мусіць, няма на свеце такіх людзей, якія б не любілі прыроды і не адчувалі яе дабратворнага ўплыву на сабе. Ляўданскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўміру́часць, ‑і, ж.
Уласцівасць неўміручага; вечнае існаванне. Неўміручасць прыроды. □ Выдатныя справы, працоўны гераізм цяперашняга пакалення — гэта найярчэйшае сведчанне неўміручасці герояў Вялікай Айчыннай вайны, трыумф вечнай славы нашага народа. Машэраў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
энергеты́зм, ‑у, м.
Ідэалістычная плынь у буржуазнай філасофіі і прыродазнаўстве канца 19 — пачатку 20 стст., якая зводзіць усе з’явы прыроды і духоўнага свету да відазмяненняў энергіі, пазбаўленай матэрыяльнай асновы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ца́рства, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. Дзяржава, якой кіруе цар (уст.).
2. Час праўлення цара (царыцы); цараванне.
3. перан., чаго або якое. Сфера, вобласць прыроды.
Птушынае ц.
Ц. кветак.
◊
Соннае царства (разм., жарт.) — спакой, цішыня, калі ўсе спяць.
Царства Нябеснае каму (разм.) — гаворыцца пры добрым упамінанні нябожчыка.
Цёмнае царства — сімвал некультурнага, невуцкага грамадскага асяроддзя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
біяло́гія, ‑і, ж.
Комплекс навук пра жыццё як асобую форму руху матэрыі, што гістарычна ўзнікла з нежывой прыроды. // чаго. Сукупнасць прыродных асаблівасцей жыцця і развіцця раслінных або жывёльных арганізмаў. Біялогія пшаніцы.
[Ад грэч. bíos — жыццё і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыродаапіса́льны, ‑ая, ‑ае.
Які апісвае прыроду, змяшчае ў сабе апісанне прыроды. Маляўнічая прыродаапісальная лірыка [Максіма Танка] здзіўляе і вабіць сваёй пластыкай. Бугаёў. Заўважым, што ў лірыцы Багушэвіча амаль няма прыродаапісальных, любоўных вершаў. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чысцю́ткі, ‑ая, ‑ае.
Вельмі чысты. Чысцюткі пакойчык. □ Відаць, ад прыроды ахайны, дагледжаны, у мяккіх валёнках, ватных штанах, чысцюткай сарочцы і лёгкім цёплым пуловеры, дзед Іван падобны да акадэміка на пенсіі. Палтаран.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цьмя́насць, ‑і, ж.
Уласцівасць цьмянага. Цьмянасцю пакрываліся ўсе яркія шматкаляровыя фарбы асенняй прыроды... Краўчанка. Нашаніўцы не так далёка адышлі ад мадэрністаў. Іх творы збліжала цьмянасць зместу і беспадстаўнасць эмацыянальнага тону. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сацыялагі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сацыялогіі. Сацыялагічны падыход. Сацыялагічнае даследаванне. □ У трактоўцы мастацтва, яго прыроды і функцый, у разуменне задач, якія стаялі перад даследчыкам літаратуры,.. [М. Гарэцкі] выходзіў з прынцыпаў сацыялагічнага метаду. Мушынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)