но́вшество ср. навіна́, -ны́ ж.; (новизна) навізна́, -ны́ ж.; (нововведение) новаўвядзе́нне, -ння ср.; (новый порядок) но́вы пара́дак; (новый обычай) но́вы звы́чай; (новое дело) но́вая спра́ва;
введе́ние техни́ческих но́вшеств увядзе́нне тэхні́чных наві́н;
люби́тель вся́ких но́вшеств ама́тар усяля́кай навізны́ (усяля́кіх новаўвядзе́нняў, усяля́кай но́вай спра́вы).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́насіць, -нашу, -насіш, -насіць; -нашаны; зак.
1. што. Перанесці за некалькі прыёмаў усё, поўнасцю.
В. сена з балота.
2. каго. Пра маці: пранасіць у сабе да родаў.
В. дзіця.
3. перан., што. Абдумаць да поўнай яснасці, закончанасці.
В. новы замысел.
4. што. Выцерці, працерці ў выніку доўгага нашэння.
Вынашаны касцюм.
|| незак. выно́шваць, -аю, -аеш, -ае (да 2—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нова... (а таксама нава...).
Першая састаўная частка складаных слоў у знач.:
1) новы (у 1 знач.), які ўпершыню з’явіўся, напр.: новазаведзены, новаўтварэнне;
2) які адносіцца да новых месц, да новага месца, напр.: новаадкрывальнік, новапасяленец;
3) не старажытны (у 1 знач.), напр., новаеўрапейскі;
4) які толькі што пачынае што-н., прыступае да чаго-н.; які з’яўляецца навічком, напр.: нованароджаны, новапрызначаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зазы́ўны, ‑ая, ‑ае.
Які зазывае, гучыць як заклік. Зазыўныя песні дзяўчат падганялі Ласніцкага. Зарэцкі. Вечаровую цішыню прарэзалі зазыўныя гукі трубы гарніста — сігнал на новы паход. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ранко́р ’абурэнне’ (Новы час, 2004, № 10). Са ст.-бел. ранкоръ, ренкоръ ’гнеў, злосць, абурэнне’ (Ст.-бел. лексікон), якое, у сваю чаргу, са ст.-польск. rankor ’гнеў’, згодна з Брукнерам (453), з лац. rancor < rancidius ’аб ёлкім смаку’ няяснага паходжання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
беласце́нны, ‑ая, ‑ае.
З белымі сценамі; які складаецца з такіх пабудоў. Выплыў насустрач палац беласценны. Цвірка. Нібы з дзівоснай казкі ўстае перад вачамі новы беласценны горад. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бяздо́мніцтва, ‑а, н.
Тое, што і бяздомнасць. Дык вось ён які, новы паваротак у жыцці! У якім жыцці? У бяздомніцтве, у блуканні паміж небам і зямлёю. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгро́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Пабудаваць што‑н. вялікае, грандыёзнае. [Веразінец:] — А вы каля станцыі які новы дом адгрохалі!.. Ці не кантору думаеце тут змяшчаць? Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абрэвізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак., што.
Правесці, зрабіць рэвізію чаго‑н. Так, гэта была рэвізія, якою новы загадчык земаддзела запатрабаваў у спешным парадку абрэвізаваць справы воласці. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́рцік, ‑а, м.
Галерэя з калонамі, якая амаль заўсёды з’яўляецца часткай вялікага будынка. Новы гмах з каланадай і порцікам пры ўваходзе сапраўды можна было назваць палацам. Хведаровіч.
[Лац. porticus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)