уры́цца сов.
1. (рылом — о животных) вры́ться, зары́ться;
2. (спрятаться в вырытом углублении или в чём-л. сыпучем) зары́ться;
ён уры́ўся ў се́на і засну́ў — он зары́лся в се́но и засну́л;
3. (с силой врезаться во что-л.) зары́ться;
машы́на ўры́лася ў гразь — маши́на зары́лась в грязь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выбира́ться
1. в разн. знач. выбіра́цца; (выпутываться из чего-л. — ещё) разг. выблы́твацца; (о свободном времени — ещё) знахо́дзіцца;
маши́на с трудо́м выбира́ется из гря́зи машы́на з ця́жкасцю выбіра́ецца з гразі́;
выбира́ться из кварти́ры выбіра́цца з кватэ́ры;
выбира́ется свобо́дная мину́та выбіра́ецца (знахо́дзіцца) во́льная міну́та;
2. страд. выбіра́цца; см. выбира́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пада́цца сов.
1. в разн. знач. пода́ться; (подвинуться, уклониться немного в сторону, вперёд, назад — ещё) приня́ть;
дзве́ры падалі́ся пад на́ціскам нато́ўпу — дверь подала́сь под давле́нием толпы́;
нато́ўп пада́ўся ўбок — толпа́ подала́сь в сто́рону;
машы́на падала́ся наза́д — маши́на приняла́ наза́д;
ён пада́ўся ў аграно́мы — он пода́лся в агроно́мы;
п. на по́ўдзень — пода́ться на юг;
2. перен. (заметно ухудшиться, ослабеть, постареть) сдать;
3. разг. почу́диться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пронести́ сов.
1. в разн. знач. пране́сці;
пронести́ ме́бель че́рез гла́вный вход пране́сці мэ́блю праз гало́ўны ўвахо́д;
по у́лице пронесли́ плака́ты па ву́ліцы пране́слі плака́ты;
опа́сность пронесло́ безл. небяспе́ку пране́сла;
2. перен. (промчать) прамча́ць, пране́сці;
маши́на пронесла́ нас че́рез центр го́рода машы́на прамча́ла (пране́сла) нас праз цэнтр го́рада;
3. безл. (прослабить), прост. пране́сці, праня́ць;
ребёнка пронесло́ от я́год дзіця́ пране́сла (праняло́) ад я́гад;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разби́тый в разн. знач. разбі́ты;
разби́тая ча́шка разбі́ты ку́бак;
разби́тая маши́на разбі́тая машы́на;
разби́тая голова́ разбі́тая галава́;
разби́тая жизнь перен. разбі́тае жыццё;
разби́тый враг разбі́ты во́раг;
разби́тый параличо́м разбі́ты пара́лічам, спаралізава́ны;
разби́тые до́воды разбі́тыя до́вады;
кни́га разби́та на гла́вы кні́га разбі́та на раздзе́лы;
сад, разби́тый на скло́не горы́ сад, разбі́ты на схі́ле гары́;
чу́вствовать себя́ разби́тым адчува́ць сябе́ разбі́тым;
◊
оказа́ться у разби́того коры́та заста́цца ля разбі́тага кары́та.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загарадзі́ць сов.
1. в разн. знач. загороди́ть; (закрыть собой — ещё) заслони́ть; (отделить от окружающего — ещё) огради́ть; (создать преграду — ещё) загради́ть, прегради́ть;
двор ~дзі́лі высо́кім пло́там — двор загороди́ли высо́ким забо́ром;
з. сабо́ю святло́ — загороди́ть (заслони́ть) собо́й свет;
зава́л ~дзі́ў нам даро́гу — зава́л прегради́л нам доро́гу;
машы́на ~дзі́ла — шлях маши́на загороди́ла (загради́ла) путь;
з. каго́-не́будзь сваі́мі грудзьмі́ — загороди́ть (заслони́ть) кого́-л. свое́й гру́дью;
2. разг. (цену) заломи́ть;
◊ з. даро́гу — прегради́ть путь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сістэ́ма ж., в разн. знач. систе́ма;
прыве́сці ў ~му — привести́ в систе́му;
с. апла́ты — систе́ма опла́ты;
с. по́глядаў — систе́ма взгля́дов;
філасо́фская с. — филосо́фская систе́ма;
грашо́вая с. — де́нежная систе́ма; систе́ма сма́зки;
машы́на но́вай ~мы — маши́на но́вой систе́мы;
○ со́нечная с. — со́лнечная систе́ма;
геацэнтры́чная с. све́ту — геоцентри́ческая систе́ма ми́ра;
геліяцэнтры́чная с. све́ту — гелиоцентри́ческая систе́ма ми́ра;
перыяды́чная с. элеме́нтаў — хим. периоди́ческая систе́ма элеме́нтов;
дзесятко́вая с. класіфіка́цыі — десяти́чная систе́ма классифика́ции;
ю́рская с. — геол. ю́рская систе́ма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уе́хаць сов.
1. (внутрь чего-л.) въе́хать;
машы́на ўе́хала ў лес — маши́на въе́хала в лес;
2. (опуститься во что-л. вязкое) погрузи́ться;
у. па кале́ні ў гразь — погрузи́ться по коле́ни в грязь;
3. разг. прое́хать;
за дзень уе́хаў сто кіламе́траў — за день прое́хал сто киломе́тров;
4. (осесть) врасти́;
ха́та ўе́хала ў зямлю́ — изба́ вросла́ в зе́млю;
◊ у. па ву́шы — окуну́ться с голово́й;
што ўбіў, то ўе́хаў — посл. не подстегнёшь — не пое́дешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пакаці́цца сов.
1. в разн. знач. покати́ться;
ка́мень ~ці́ўся з гары́ — ка́мень покати́лся с горы́;
машы́на ~ці́лася — маши́на покати́лась;
хва́лі ~ці́ліся адна́ за адно́й — во́лны покати́лись одна́ за друго́й;
з вачэ́й ~ці́ліся слёзы — из глаз покати́лись слёзы;
рэ́ха ~ці́лася па цясні́не — э́хо покати́лось по уще́лью;
во́раг ~ці́ўся наза́д — враг покати́лся наза́д;
2. (катясь, удалиться) укати́ться;
мяч ~ці́ўся далёка — мяч укати́лся далеко́;
3. разг. повали́ться, упа́сть;
ён ~ці́ўся на даро́зе — он повали́лся (упа́л) на доро́ге
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прае́хаць сов.
1. в разн. знач. прое́хать; (в официальном выражении — ещё) просле́довать;
п. на са́нках — прое́хать на са́нках;
п. пяць кіламе́траў — прое́хать пять киломе́тров;
п. прыпы́нак — прое́хать остано́вку;
мы ~халі да саўга́са шэсць гадзі́н — мы прое́хали до совхо́за шесть часо́в;
ён ~хаў усю́ Белару́сь — он прое́хал всю Белару́сь;
машы́на ~хала ў напра́мку да го́рада — маши́на прое́хала (просле́довала) в направле́нии к го́роду;
2. (совершить прогулку) прое́хаться, прокати́ться;
◊ ні п. ні прайсці́ — ни прое́хать ни пройти́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)