длу́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Абл. Калупаць. Стаіць гэты Кукарэка, тоўсты дзядзька, на двары фермы і ногцем зубы длубае. Грамовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нацму́ліцца ’напіцца малака з бутэлькі’ (Растарг.). Да цмуліць ’паволі, прапускаючы праз зубы, піць са збанка малако’ (Растарг.), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
белазу́бы, ‑ая, ‑ае.
У якога вельмі белыя зубы. Красуня белазубая Йдзе да сваёй ракі, Нялюбаму ці любаму Ў ёй мые ручнікі? Пысін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць гыркаць. // Гыркнуць некалькі разоў запар. Сабака пад сталом загыркаў і, ашчэрыўшы зубы, кінуўся на пана. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ку́штаць (яйцы) ’стукаць аб зубы, правяраючы чыё яйцо мацнейшае’ (Сержп. Пр., З нар. сл., Нар. словатв., Янк. I). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зуба́ты
1. (с большими зубами) зуба́стый;
2. (имеющий зубы) зуба́тый;
з. кіт — зуба́тый кит
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раз’ю́шыцца, ‑шуся, ‑шышся, ‑шыцца; зак.
Стаць раз’юшаным; разлютавацца. [Сенька] раз ударыў, раз’юшыўся, замахнуўся і яшчэ раз стукнуў. Краўчанка. Сабака таксама раз’юшыўся, ашчэрыў зубы. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Клы 1 — «вышываць на клы, завязваць на клы (на кол)» (Нар. лекс.). Гл. кол.
◎ Клы 2 ’іклы, супрацьвочныя зубы’ (Сцяшк.). Гл. іклы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ашчэ́рыць ’выскаліць зубы’ (Касп., Бяльк.), ашчэрыцца (Яруш., Гарэц.), ашчыра́цца ’шчэрыць зубы; злавацца (пра чалавека)’ (Нас.), рус. дыял. ощерить(ся) ’моцна зазлаваць’, польск. oszczerzyć się ’вышчарыцца’, ст.-польск. oszczerzać się насміхацца’; сюды ж, нягледзячы на цяжкасці пры тлумачэнні пачатку слова, Фасмер (4, 504) услед за Міклашычам, 299, адносіць балг. оце́ря (зъби), оца́рвам. Да прасл. ščeriti, параўн. без змякчэння оске́рвацца ’нашатырвацца (пра сабаку)’ (Куч.), гл. шчэрыць ’выстаўляць, вышчараць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нарэ́зацца, ‑рэжуся, ‑рэжашся, ‑рэжацца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). З’явіцца на дзяснах (пра зубы). У дзіцяці нарэзаліся зубы.
2. Разм. Напіцца дап’яна. [Мужчына:] — Толькі ў бутэльку [старшыня] і глядзіць: сёння п’яны, учора нарэзаўся, дык аж вуліца яму вузкая была. Сергіевіч. У абедзенны перапынак Гушча сустрэў .. [Генадзя Курсевіча] ля магазіна. — Нарэзаўся.. Эх ты, — сказаў ён, крануўшы Генадзя за плячо. — І напіўся... А што... Лукша.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)