раса́, -ы́, мн. ро́сы, рос, ж.
Атмасферная вільгаць, якая пры паніжэнні тэмпературы асядае дробнымі вадзянымі кроплямі на паверхні раслін і розных наземных прадметаў у цёплую пару года.
Ранішняя р.
○
Мучністая раса — хвароба раслін, пры якой на раслінах утвараецца налёт, падобны на муку.
|| прым. рася́ны, -ая, -ае, расяны́, -а́я, -о́е і ро́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мінулаго́дні, ‑яя, ‑яе.
Які мае адносіны да мінулага года; леташні. Мінулагодні тэатральны сезон. Мінулагоднія моды. // Які застаўся, захаваўся ад мінулага года. У затоне, паміж сухіх мінулагодніх чаротаў, раптам голасна закрычаў качур. Краўчанка. Гірляндамі вісяць на .. яловых лапках мінулагоднія шышкі. Зуб. // Зроблены, створаны ў мінулым годзе. Успомніўшы, відаць, мінулагодні праект моста, [дырэктар] махнуў рукой і сур’ёзна сказаў: — Добрую справу не забракуеш: яна праб’е сабе дарогу. Рунец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ператле́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які сапсаваўся ад тлення; перагнілы. На некаторых [загонах] з мінулага года валяўся непрыбраны ператлелы бульбоўнік. Мележ.
2. Які ператлеў, згарэў без полымя. Ператлелае вуголле.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вясна́, ‑ы; мн. вёсны, вёсен; ж.
1. Пара года паміж зімой і летам. Прайшла зіма, вясна настала. Колас.
2. перан. Пра светлую радасную пару жыцця; маладосць. Вясна чалавецтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жні́вень, жніўня, м.
Восьмы месяц года, апошні летні месяц. Быў канец жніўня — час, калі спяшаліся на вучобу студэнты, вярталіся ўдзельнікі шматлікіх экскурсій, людзі, якія адпачывалі на курортах. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
э́мка, ‑і, ДМ эмцы; Р мн. эмак; ж.
Разм. Легкавы аўтамабіль маркі «М» (эм). У ліпені 1944 года па вуліцах вёскі Іржышча прапыліла чорная бліскучая эмка. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Абле́так, аблетнік ’дрэвы, нарыхтаваныя к зіме, якія сохлі ўсё лета’ (Шат., Янк. III), аблет ’пералетаваны ў кастры (штабелі) лес’ (Бяльк.) да аб лета ’ўсё лета’. Параўн. «пайшлі дзевачкі ў аблет» (на працягу ўсяго года не выйдуць замуж) (Рам.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
распаўсю́джвальнік, ‑а, м.
Той, хто займаецца распаўсюджваннем чаго‑н. Распаўсюджвальнік кніг. □ Стары камуніст, член партыі з 1919 года, Г. Севасцянаў на працягу многіх год працуе грамадскім распаўсюджвальнікам друку. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяго́летні і сёлетні, ‑яя, ‑яе.
Гэтага года. Сяголетняя вясна. Сёлетні ўраджай. □ Між сяголетніх ліп і бяроз Праязджае са збожжам абоз. Астрэйка. Сёлетнім сухім летам гародчык-глінішча амаль апусцеў. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калянда́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Сістэма лічэння дзён у годзе.
Юліянскі к. (старога стылю). Грыгарыянскі к. (новага стылю).
2. Табліца або кніжка з пералікам усіх дзён года (з рознымі даведачнымі звесткамі).
Настольны к.
Адрыўны к.
3. Размеркаванне па днях, месяцах асобных відаў дзейнасці.
К. заняткаў.
К. футбольных гульняў.
|| прым. калянда́рны, -ая, -ае.
К. год.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)