хро́сніца, ‑ы, ж.
Уст. Хросная дачка ў адносінах да хросных бацькоў. Дзядзька Раман, чалавек дасціпны, бывалы, узяў сабе ролю гаспадара, па вясковых законах у яго на гэта было маральнае права: Саша — яго хросніца. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хрумст, ‑у, М ‑сце, м.
Хруст, трэск. Віця паднёс, [пясок] да мікрафона і пацёр у далонях. Хрумсту не было. Шыцік. Убачыў [Гарэнка] у абед, як Юрка гэты з хрумстам аплятае салёныя [а]гурочкі, такія пругкія, сакаўныя. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цо́тны, ‑ая, ‑ае.
Які пры дзяленні на два не мае астатку; проціл. няцотны. Цотны лік. □ Лукаш успомніў, што па цотных днях, а сёння якраз было дваццаць чацвёртае ліпеня, прыходзіў цягнік з боку Вільнюса. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяві́на, ‑ы, ж.
Сцябліна травы; травінка. Зялёная цявіна мятліцы. / У параўнанні. Францкевіч, абняможаны і вялы, стаў, як цявіна. Чорны. На .. камені стаяла босая дзяўчынка. Гадоў мо з пятнаццаць ёй было. Тоненькая, як цявіна. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шква́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца шквалам, са шкваламі (у 1 знач.). Шквальны вецер. □ Надыходзіла ноч, шквальная, ліўневая. Шыцік.
2. Моцны, масіраваны (пра стрэльбу). Выбрацца з акопа нельга было пад такім шквальным агнём. Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпіёнскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шпіёна, шпіёнства; які належыць шпіёну. Прыйдзе ўвечары Наўмыснік, прынясе шпіёнскія матэрыялы. Чорны. Гледачу было зразумела, што толькі так можна размаўляць у абставінах паліцэйскага нагляду, шпіёнскага сыску. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шпіёнства, ‑а, н.
Тое, што і шпіянаж; вышукванне, высочванне каго‑, чаго‑н. Яму [следчаму] было дастаткова ўпэўненасці каменданта паліцыі і некаторых паліцэйскіх, што толькі грамадоўцы маглі забіць Сашку, помсцячы за яго правакацыі і шпіёнства. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наўме́ нареч.
1. на уме́, в уме́;
гэ́та не было́ ў яго́ н. — это́ не́ было у него́ на уме́;
2. (с отрицанием) не до (чего-л.);
цяпе́р гэ́та яму́ не н. — тепе́рь ему́ не до э́того;
◊ трыма́ць сваё н. — име́ть за́днюю мысль;
гало́днай куме́ хлеб н. — посл. голо́дной куме́ хлеб на уме́;
што ў каго́ н., той пра то́е і дзяўбе́ — посл. у кого́ что боли́т, тот о том и говори́т;
жыво́му жыво́е н. — посл. живо́й о живо́м и ду́мает
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затрудня́ться
1. рабі́цца ця́жкім (цяжкава́тым); (не решаться) вага́цца, не адва́жвацца;
я затрудня́юсь отве́тить вам мне ця́жка (цяжкава́та) адказа́ць вам;
он затрудня́лся испо́лнить мою́ про́сьбу яму́ было́ ця́жка (ён не адва́жваўся) вы́канаць маю́ про́сьбу;
2. страд. абцяжа́рвацца; ускладня́цца; см. затрудня́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
быль, ‑і, ж.
1. Тое, што сапраўды было, адбывалася, у адрозненне ад выдумкі, небыліцы. [Нікодым:] — Тут, чалавеча, так перамешана быль з небыліцай, што цяжка адрозніць, дзе праўда, а дзе творчая фантазія расказчыкаў. Машара.
2. Расказ, апавяданне аб праўдзівым здарэнні. Круглы год шумяць над Юркавай магілай высокія клёны. З пакалення ў пакаленне будзе перадавацца быль пра яго кароткае, але яркае жыццё. Курто. І зноў палілася старая быль пра камень: — Гэта было даўно, яшчэ пры паншчыне. Пестрак. Быль як смала, а небыліца як вадзіца. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)