лухта́, ‑ы, ДМ ‑хце, ж.
Разм. Бязглуздзіца, бяссэнсіца, недарэчнасць; глупства. Нельга было не смяяцца, гледзячы на сур’ёзную Сымонаву міну, з якою выдаваў ён лухту за праўду. Колас.
•••
Вярзці (малоць, плесці) лухту гл. вярзці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паняво́лі, прысл.
Насуперак жаданню, па неабходнасці. — Паняволі будзеш пасціць, калі ў кубле пуста. Чарнышэвіч. [Марыля:] Як бы там сабе ні было, а нам трэба думаць, як далей жыць. Паняволі мусім сабе даваць якую раду. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ная́ве, прысл.
У рэчаіснасці, на самой справе. Міне год — паўтара, і ўсё, што было ў праекце архітэктара, паўстане наяве. Хадкевіч. Тышкевічу здалося, што ён быў заснуў і ўбачыў сон. Але голас гучаў наяве. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пары́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм. Тое, што і парыльня. Лазня была гарачая, душная, і многа пары было, і Барашкін двойчы пабыў у парылцы і хвастаўся венікам да змогі. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасну́ць, ‑сне; ‑снём, ‑сняце, ‑снуць; зак.
Заснуць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Было зусім ціха. Напэўна ўжо ўсе паснулі. Чорны. Бадай усё жывое паснула. Чарот. Стомленыя за дзень людзі хутка паснулі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастражэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.
Стаць строгім, стражэйшым. Голас Якімца пастражэў. Трэба было перапыніць Яўгена, не даць пагаварыць непатрэбшчыны. Савіцкі. Выпадак з Чахоніным насцярожыў не толькі брыгадзіра. Кожны член брыгады неяк схамянуўся, пастражэў. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўзмро́чны, ‑ая, ‑ае.
Не зусім асветлены, цемнаваты. Ачуўся .. [Язэп] у сырым паўзмрочным сутарэнні. Гуло ў скронях, і балюча было павярнуць галаву. Асіпенка. Гэта быў невялікі паўзмрочны пакой з замураванымі больш як да паловы вокнамі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўпадва́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да наўпадвала; размешчаны ў паўпадвале. Паўпадвальны пакой. □ Хлопец доўга вёў.. [мужчын] цёмнымі крывымі завулкамі, пакуль не прывёў да вялізнага складскога будынка. Паўпадвальнае памяшканне, куды яны спусціліся, было прасторнае. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаго́дны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і непагодлівы. Гэй, сябры мае! Дзе вы, родныя? Віхры лютыя, Непагодныя. Колас. Жывучы ў адной камеры з .. [Давідам], нельга было заплеснець нават і ў гэтыя змрочныя будні непагоднай восені. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няя́ўка, ‑і, ДМ ‑яўцы; Р мн. ‑авак; ж.
Нез’яўленне куды‑н. У позве было прыпісана папярэджанне, што ў выпадку няяўкі ў паказаны час падсудны будзе арыштаваны і Застаўлены ў суд пад канвоем. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)