шаржава́ць

‘апісваць, адлюстроўваць каго-небудзь, што-небудзь у манеры шаржу (шаржаваць каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення); ісці на ворага (у ваеннай справе)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. шаржу́ю шаржу́ем
2-я ас. шаржу́еш шаржу́еце
3-я ас. шаржу́е шаржу́юць
Прошлы час
м. шаржава́ў шаржава́лі
ж. шаржава́ла
н. шаржава́ла
Загадны лад
2-я ас. шаржу́й шаржу́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час шаржу́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

прысту́пна, прысл.

Абл. Зручна, лёгка (ісці). Перад самай вёскай Тышкевіч загадаў людзям разгарнуцца ланцужком. Снег пад гарой мелкі, ісці было прыступна. Асіпенка. Ісці па ямах босай было мякка і прыступна. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кро́чыць, -чу, -чыш, -чыць; незак.

1. Ісці мерным крокам.

К. па вуліцы.

2. перан. Развівацца, рухацца ў пэўным напрамку.

К. у шчаслівую будучыню.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пле́сціся, пляту́ся, пляце́шся, пляце́цца; пляцёмся, плецяце́ся, пляту́цца; плёўся, пляла́ся, -ло́ся; пляці́ся; незак. (разм.).

Ісці павольна, ледзь перастаўляючы ногі.

Конік ледзь плёўся ад стомы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спатыка́цца¹, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. спатыкнуцца.

2. Ісці няспрытна, няёмка, няўпэўнена ступаючы.

Хто сядзіць — не спатыкаецца, хто маўчыць — не памыляецца (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

насу́страч, прысл. і прыназ.

1. прысл. У напрамку, процілеглым каму-, чаму-н., што рухаецца, набліжаецца.

Ісці н. брату.

2. прыназ. з Д. Ужыв. для ўказання на прадмет ці асобу, да якіх спераду ці наперарэз ім хто-, што-н. рухаецца.

Кінуцца н. танкам.

Выйсці н. гасцям.

◊

Ісці насустрач — дапамагаць каму-н., спачувальна адносіцца да каго-, чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рызыкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак.

1. Ісці на рызыку, рабіць рызыкоўны ўчынак.

Ён не баіцца р.

2. кім-чым. Падвяргаць каго-, чаго-н. рызыцы (у 1 знач.).

Р. жыццём.

3. з інф. Ісці на ўчынак, звязаны з магчымымі непрыемнасцямі.

Р. заблудзіцца ў лесе.

|| аднакр. рызыкну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́звацца, -завуся, -завешся, -завецца; -завіся; зак.

Добраахвотна згадзіцца выканаць што-н.

В. ісці ў разведку.

В. дапамагчы каму-н.

|| незак. вызыва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

павады́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Той, хто водзіць каго-н., дапамагае каму-н. ісці.

Сляпы сляпому не п. (прыказка). П. мядзведзя.

Сабакі-павадыры.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

штурм, -у, мн. -ы, -аў, м.

Прыступ, рашучая атака ўмацавання, крэпасці.

Ісці на ш. (таксама перан.).

|| прым. штурмавы́, -а́я, -о́е.

Ш. ўзвод.

Штурмавая авіяцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)