альсо́вы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і алёсавы. Паднялася ўжо альсовая трава, і навокал была такая духмянасць, што, здавалася, яе не толькі ўдыхаў бы, а піў бы. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе́сталач, ‑ы, ж.
Разм.
1. Беспарадак, неразбярыха; бесталкоўшчына. [Мароз:] — Гм [Ціхаміраў] паглядзі, што ў цябе там на руме робіцца! Там жа пад’ехаць нельга! Такая бесталач! Лобан.
2. Бесталковы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змардава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; зак.
Разм. Змучыцца, знясіліцца. — Заснуць я, сын, тады не магла. Такая мітрэнга ў вёсцы. Бацька дык змардаваўся за дзень, з ног зваліўся. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
страшнава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Трохі страшны (у 1, 2 знач.). Якая .. [пані Ма р’я] добрая, вясёлая! Зусім не такая, як муж яе, пан кіраўнік, — нейкі маўклівы і нават страшнаваты. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шэ́ранькі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Ласк. і пагард. да шэры. Нярэдка .. [аўсянку] можна нават з вераб’ём зблытаць: такая ж шэранькая. Ігнаценка. [Кох] .. выбавіўся з гэтага шэранькага і нецікавага жыцця. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няла́ска, ‑і, ДМ ‑ласцы, ж.
Непрыхільнасць, нядобразычлівасць да каго‑н. — Як жа гэта так? — узрушылася бабка: — За што такая няласка, такое пакаранне? Што благога вы зрабілі? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бегані́на, ‑ы, ж.
Разм.
1. Дзеянне паводле дзеясл. бегаць (у 1 знач.).
2. Сумятня, неразбярыха. На вуліцы ўшчыналася такая беганіна, што ад яе хацелася пад зямлю схавацца. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшкумата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Разадраць, разарваць на дробныя часткі. Расшкуматаць кніжку. □ Узнялася такая калатня, што .. [жанчына] адскочыла ўбок, апасаючыся, каб раз’юшаны натоўп не расшкуматаў яе. Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
доста́ться сов.
1. даста́цца;
ему́ доста́лся фотоаппара́т яму́ даста́ўся фотаапара́т;
2. (выпасть на долю) вы́пасці; даста́цца;
така́я ему́ доста́лась у́часть така́я яму́ вы́пала до́ля;
3. безл., разг. (о наказании) папа́сці; (о неприятностях) хапі́ць;
ему́ доста́нется за опозда́ние яму́ пападзе́ за спазне́нне;
матро́сам доста́лось во вре́мя што́рма матро́сам хапі́ла ў час што́рму.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
такі́¹, -а́я, -о́е, займ.
1. указ. Менавіта гэты, падобны да гэтага або да таго, пра які гаварылася раней ці гаворыцца далей.
Такая цёплая зіма ў нас упершыню.
Т. падручнік нам і патрэбны.
2. азнач. Ужыв. для ўзмацнення ступені якасці, уласцівасці.
Ён т. прыгожы.
Т. звонкі голас.
3. у знач. наз. тако́е, -о́га, н. Нешта, што звяртае на сябе ўвагу: смешнае, незвычайнае, страшнае і пад.
Што я такое сказаў?
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)