левіяфа́н, ‑а, м.
1. Паводле біблейскага падання — вялізнае марское страшыдла ці лятаючы дракон.
2. Кніжн. Тое, што здзіўляе сваёй велічынёй, сілай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Саўга́цца ’катацца на льдзе, коўзацца’ (Касп.), саўгану́ць ’пасунуць, перасунуць’ (КЭС), са́вгаты ’глытаць, дзяўбці’ (Клім., Сл. Брэс.), саўгну́ць ’тыкнуць з сілай’ (Клім.), саўка́цца ’швэндацца’ (Мат. Гом.). Гл. соўгаць, соўкаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
боезапа́с, ‑у, м.
Пэўны запас боепрыпасаў для вядзення бою. Адкінутыя з вялізнаю сілай вежы гаварылі аб выбухах боезапасаў ўнутры саміх танкаў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́калаціць, ‑лачу, ‑лаціш, ‑лаціць; зак., што.
1. Тое, што і акалаціць.
2. перан. Разм. Спагнаць сілай, прымусам; з цяжкасцю атрымаць што‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прышлёпнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. каго-што. Шлёпнуўшы, прыціснуць. Прышлёпнуць муху.
2. што. Прыкласці з сілай, пакінуўшы адбітак. Прышлёпнуць пячатку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́бухнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; зак.
1. Узарвацца.
Снарад выбухнуў.
2. З сілай вырвацца адкуль-н.
Полымя з дымам выбухнула з печы.
3. перан. Нечакана пачацца, раптоўна ўзнікнуць (пра пачуцці, грамадскія ўзрушэнні).
Выбухнуў гнеў.
Выбухнула забастоўка.
|| незак. выбуха́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бу́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. Утвараць глухі адрывісты гук.
Усю ноч бухаюць гарматы.
2. З сілай стукаць, удараць, падаць.
Б. у дзверы.
Б. аб зямлю.
|| зак. і аднакр. бу́хнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| звар. бу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. бу́ханне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абры́нуць, -ну, -неш, -не; -ры́нь; -нуты; зак., што.
1. Імкліва абрушыць што-н. на каго-, што-н.
А. на ворага глыбы камення.
2. перан. З вялікай сілай накіраваць што-н. на каго-н.
А. усю злосць на бюракратаў.
|| незак. абрына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хлы́нуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; зак.
1. Паліцца з сілай, патокам.
Хлынула вада.
Кроў хлынула з носа.
2. Імкліва накіравацца куды-н. вялікай масай.
Людзі хлынулі ў адчыненыя дзверы.
3. перан. З’явіцца ў вялікай колькасці.
У майстэрню хлынулі заказы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прагну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні; -ну́ты; зак., што.
Сілай цяжару зрабіць выгіб у чым-н.
П. металічны прут.
|| незак. прагіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прагіба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прагі́б, -у, м., прагіна́нне, -я, н. і прагіба́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)