мача́нка, ‑і, ДМ ‑чанцы, ж.
Страва з сала, мяса і каўбасы, падкалочаная мукой. Першай з гарачых закусак была падала мачанка з блінамі. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галу́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
1. Круглы камяк, шарык, скачаны з чаго-н. мяккага.
Г. цеста.
2. мн. Страва ў выглядзе клёцак з дранай бульбы або мукі, звараная на булёне ці на малацэ.
|| прым. галу́шачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
боршч, баршчу́, м.
Вадкая страва, прыгатаваная з буракоў і іншай агародніны.
Апетытны б.
|| ласк. баршчо́к, -шчку́, м. і бо́ршчык, -у, м.
Добры баршчок, ды малы гаршчок (з нар.). Хлопчыку — раз хлеба, два разы боршчыку (з нар.).
|| прым. баршчо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
схалада́ць, ‑ае; зак.
Разм.
1. безас. Пахаладаць. Ноччу схаладала. Пад нагамі хрумсцеў тонкі лядок. Новікаў.
2. Змерзнуць. Ногі схаладалі на марозе. // Стаць халодным. Страва схаладала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запяка́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Страва, прыгатаваная запяканнем. Бульбяная запяканка. Рысавая запяканка.
2. Ягадная наліўка з прыправамі, прыгатаваная шляхам гарачай апрацоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́рыва, ‑а, н.
Разм. Вараная рэдкая страва. Саша стаяла каля прыпечка, як на варце, падкладала ў агонь трэскі, здымала з варыва пену. Шамякін. // зб. Вараныя стравы, варанае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
варэ́йка, ‑і, ДМ ‑рэйцы; Р мн. ‑рэек; ж.
Абл. Гліняная пасудзіна, у якой вараць страву; гаршчок. Вогнішча абстаўлена чыгункамі, кацялкамі і варэйкамі, у якіх булькоча.. страва. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
верашча́ка, ‑і, ДМ ‑шчацы, ж.
Рэдкая мучная страва з мясам, каўбасой і рознымі прыправамі. Тым часам маці даставала Чыгунчык з печы, лыжку брала І верашчаку налівала. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патра́ўка, ‑і, ДМ ‑траўцы; Р мн. ‑травак; ж.
Абл.
1. Страва, яда. Патраўка была нецікавая. Госць і гаспадар пабоўталі трохі, лыжкамі і забракавалі яе. Колас.
2. Верашчака.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сасі́ска, ‑і, ДМ ‑сцы; Р мн. ‑сак; ж.
Невялікая каўбаска, якую ядуць у вараным выглядзе. // толькі мн. (сасі́скі, ‑сак). Страва з такіх каўбасак. Порцыя сасісак з хрэнам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)