прашпа́рыць
‘зак. да шпарыць - падаць моцна ці на працягу доўгага часу (пра дождж і пад.); прайсці пэўны час або пэўную адлегласць (кіламетр) і без прамога дапаўнення’
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прашпа́ру |
прашпа́рым |
| 2-я ас. |
прашпа́рыш |
прашпа́рыце |
| 3-я ас. |
прашпа́рыць |
прашпа́раць |
| Прошлы час |
| м. |
прашпа́рыў |
прашпа́рылі |
| ж. |
прашпа́рыла |
| н. |
прашпа́рыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
прашпа́р |
прашпа́рце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
прашпа́рыўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
кінаапо́весць, ‑і, ж.
Мастацкі кінафільм апавядальнага характару, які адлюстроўвае шэраг падзей, пэўны перыяд у жыцці чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нараджа́льнасць, ‑і, ж.
Адносная колькасць нараджэнняў (у 1 знач.) за пэўны адрэзак часу. Нараджальнасць перавышае смяротнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вампі́р-трава ’пэўны від травы’ (КТС), вампір (заал.) ’тс’ (БРС). Перанос назвы вампір (гл.) на расліну.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тэрміно́вы, -ая, -ае.
1. Які патрабуе неадкладнага, хуткага выканання, вырашэння.
Т. заказ.
2. Разлічаны на пэўны тэрмін.
Т. ўклад.
3. Які адбываецца ў вызначаныя законам для чаго-н. тэрміны.
Тэрміновая ваенная служба.
|| наз. тэрміно́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Перашу́мны ’шум дажджу, ветру’ (Сцяшк. Сл.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне, параўн. польск. przeszumieć ’шумець пэўны час’. Гл. шуле шумець.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́слуга, ‑і, ДМ ‑слузе, ж.
Пэўны тэрмін знаходжання на службе. Падлічыць выслугу год для вызначэння пенсіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агляда́льнік, ‑а, м.
Аўтар газетнага, часопіснага і інш. агляду навін за пэўны час. Спартыўны аглядальнік. Міжнародны аглядальнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адкульга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.
1. Кульгаючы, адысці ўбок.
2. Пракульгаць пэўны тэрмін. Цэлы год адкульгаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абаро́тнасць, ‑і, ж.
Спец. Колькасць абаротаў (кола, вала і пад.) за пэўны прамежак часу. Высокая абаротнасць матора.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)