падпра́віцца, ‑праўлюся, ‑правішся, ‑правіцца; зак.
Разм.
1. Аднавіцца, наладзіцца (пра што‑н. разбуранае, заняпалае). Леташні, другі па ліку, пасляваенны год быў ураджайны, некаторыя калгасы трохі падправіліся, сёе-тое далі на працадзень. Навуменка.
2. Аднавіць крыху сваё здароўе, сілы; падлячыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сілабі́чны, ‑ая, ‑ае.
Заснаваны на захаванні пэўнай колькасці складоў у вершаваным радку (пра вершаскладанне). Хоць яго некаторыя вершы збіваюцца на сілабічную метрыку, усё ж па паэтычнаму майстэрству ніхто з беларускіх паэтаў XIX ст. не можа зраўняцца з Багушэвічам. Івашын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смешнава́та,
1. Прысл. да смешнаваты.
2. безас. у знач. вык., каму. Пра тое, што выклікае здзіўленне, жаданне смяяцца. Некаторыя камандзіры.. разумныя мальцы былі, а пачнуць яны меркаваць, дык мне спачатку смешнавата было на іхняе тыцканне пальцамі ў карту. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паабраста́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Пакрыцца валасамі, шэрсцю і пад. — пра ўсіх, многіх. Некаторыя [партызаны] страшэнна паабрасталі бародамі. Чорны. // (1 і 2 ас. мн. не ўжыв.). Абрасці якой‑н. расліннасцю з усіх бакоў. Дрэвы паабрасталі былі мохам і высыхалі. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мардава́цца, ‑дуюся, ‑дуешся, ‑дуецца; незак.
1. Выбівацца з сіл, знясільвацца. [Шэя:] — Ай, ай, няхай бы, сусед, мне даў [куфэрак], я б сам усё гэта зрабіў, навошта суседу мардавацца. Гартны.
2. Разм. Мучыцца, пакутаваць. Дзеці мардаваліся, мыляліся, некаторыя плакалі, пішучы гэтае слова [экзаменацыйная]. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здзяці́нець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
У паводзінах, разважаннях зрабіцца падобным на дзіця. Некаторыя хацелі адмахнуцца ад [гаворкі пра коней], казалі, што Агей ужо здзяцінеў на старасць і сам не ведае, што пляце. Крапіва. — Дальбог, здзяцінеў стары, з малым біцца надумаўся! — абураецца нявестка Іваніха. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ранджу́га ’дзяруга’ (Бяльк.). Відавочна ад *раджуга, што варыянта да радзюга (гл.); штучная назалізацыя, характэрная для некаторых гаворак усходу Беларусі, магчыма звязана з жаданнем зрабіць больш “культурнымі” некаторыя вясковыя словы, параўн. рамбіна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ускладні́ць сов.
1. (сделать более сложным) усложни́ть;
у. канстру́кцыю машы́ны — усложни́ть констру́кцию маши́ны;
у. зада́чу — усложни́ть зада́чу;
2. (сделать более трудным) осложни́ть; усложни́ть;
некато́рыя акалі́чнасці ўскладні́лі спра́ву — не́которые обстоя́тельства осложни́ли (усложни́ли) де́ло
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
экстравага́нтны, ‑ая, ‑ае.
Які звяртае на сябе ўвагу сваёй незвычайнасцю, своеасаблівасцю, які разыходзіцца з агульнапрынятымі звычаямі, нормамі. [М. Танку] ў свой час падабаліся некаторыя творы «маладнякоўцаў», у тым ліку асобныя вершы А. Александровіча, нават тыя, у якіх экстравагантны паэт ішоў «з сонцам на нажы». Бугаёў.
[Фр. extravagant.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бут ’яма, траншэя з каменнем; каменны падмурак печы ў хаце’ (Яшкін). Параўн. рус. бут ’дробнае каменне, шчэбень’, бути́ть ’напаўняць яму цэментным растворам і шчэбнем’. Паходжанне слоў няяснае. Гл. Фасмер, 1, 252 (там некаторыя меркаванні).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)