дымарфі́зм, ‑у, м.
1. Наяўнасць у аднаго і таго ж віду жывёл дзвюх розных форм, напрыклад, адрозненне самцоў і самак (палавы дымарфізм), адрозненне ў афарбоўцы адных і тых жа жывёл у розную пару года (сезонны дымарфізм).
2. Наяўнасць у аднаго віду раслін дзвюх форм або наяўнасць у адной расліны якога‑н. органа дваякай формы (напрыклад, рознай формы мужчынскіх і жаночых суквеццяў у кукурузы).
3. Уласцівасць некаторых рэчываў існаваць у дзвюх розных крышталічных формах.
[Ад грэч. di(s) — двойчы і morphē — форма.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жы́цца, жыве́цца; безас., незак., каму (разм.).
1. з прысл. Пра наяўнасць тых або іншых умоў жыцця.
Добра яму жывецца.
2. з адмоўем. Няма жадання або не падабаецца дзе-н. жыць.
Не жывецца мне без сына.
Не жывецца бацьку ў новай хаце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гра́зка,
1. Прысл. да гразкі.
2. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць гразі дзе‑н. На дварэ гразка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнаспо́равы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Такі, характэрнай прыкметай якога з’яўляецца наяўнасць спораў двух родаў — буйных і дробных. Разнаспоравыя папаратнікі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматмо́ўе, ‑я, н.
1. Аднолькава дасканалае валоданне некалькімі мовамі.
2. Наяўнасць некалькіх або многіх моў на дадзенай тэрыторыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Скласці (складаць) акт з мэтай засведчыць наяўнасць або адсутнасць чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
авары́йнасць, ‑і, ж.
Наяўнасць аварый. Барацьба з аварыйнасцю. □ Аварыйнасць і няшчасныя выпадкі выклікаюцца грубымі парушэннямі правіл бяспекі руху. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агаласо́ўка, ‑і, ДМ ‑соўцы; Р мн. ‑совак; ж.
Спец. Наяўнасць таго або іншага галоснага ў марфеме. Агаласоўка кораня.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поўнагало́ссе, -я, н.
У мовазнаўстве: наяўнасць у словах усходнеславянскіх моў у адрозненне ад іншых славянскіх моў спалучэнняў оро, оло, ере, еле паміж зычнымі, якія адпавядаюць стараславянскім ра, ла, ре, ле, напр.: рус. город, бел. горад, балгарскае град, чэшскае йгасі.
|| прым. поўнагало́сны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бі...,
Першая састаўная частка складаных слоў-тэрмінаў, якая паказвае наяўнасць двух прадметаў, прыкмет, абазначаных другой часткай тэрміна, напрыклад: біметалы, біпалярны.
[Ад лац. bis — двойчы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)