◎ Пашчопка ’дрывотня’, ’месца, дзе рэжуць, колюць, а часам і складаюць дровы’ (Бір.; чырвонае., З нар. сл.). Да па‑ і шчапаць ’шчапаць лучыну’, ’калоць дровы’ (гл.), якое да прасл. ščep‑ (/skoi̯p‑/skei̯p‑Įskip‑). Параўн. роднасныя і.-е. паралелі: літ. skepsnė ’акравак’, skepeta, skepetas ’ануча’, ’хустка’, лат. škepele ’асколак’, ст.-грэч. σκάπτω ’рубаю’, ст.-в.-ням. skaft ’дзіда’ (Фасмер, 4, 503).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клат 1 ’раскладка снапоў для малацьбы’ (ДАБМ). Гл. кладч.
◎ Клат 2 ’складзеныя паколатыя дровы’ (Нар. сл.). Гл. клад©.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Набі́ць ’накалоць (дроў)’ (мядз., Нар. сл.). Ад біць ’калоць (дровы)’, параўн. тэрытарыяльнае размеркаванне біцца і калоцца ’бароцца (пра карову)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Па́цебнік, пацібнік ’дровы з тонкага лесу, не таўсцей, як калок’ (КЭС, лаг.), слаўг. по́цябнік ’драбналессе’ (Яшк.). Да пацепнік (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́зчык ’той, хто рэжа; разьбяр’ (ТСБМ), ’хто пілуе дровы’ (ТС), рэ́шчык ’разец’ (вільн., Сл. ПЗБ, Шатал.). Ад рэзаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даражэ́ць, ‑эе; незак.
Разм. Рабіцца даражэйшым, павышацца ў цане. — Вайна... — уздыхае пан Жамбінскі. — І дровы, і вугаль.. і нават няшчасная якая італьянская кісліца — усё даражэе. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пцель ’струхнелыя, напаўгнілыя дровы, якія тлеюць пры гарэнні’, пцелы ’струхнелы, напаўгнілы (пра лесаматэрыялы)’, пцець ’гніць, трухлець’ (Нік., Оч.). Гл. псель.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вазі́ць, важу́, во́зіш, во́зіць; незак., каго-што.
1. Тое, што і везці (але абазначае дзеянне, якое адбываецца не ў адзін час, не за адзін прыём або не ў адным напрамку).
В. дровы з лесу.
2. Катаць.
В. дзіця ў калясачцы.
|| наз. во́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дагарэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ры́ць; зак.
1. Згарэць да канца або да якой-н. мяжы.
Дровы дагарэлі.
Свечка дагарэла.
2. перан. Перастаць свяціцца; патухнуць.
Зара дагарэла.
|| незак. дагара́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -а́е і дага́рваць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Псыча́ць (псычаті) ’шыпець (напрыклад, пра сырыя дровы ў печы)’ (беласт., Сл. ПЗБ). З польск. psyczeć ’тс’, збліжанага з сычэць, сычаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)