се́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сячы.
2. у знач. прым. Атрыманы шляхам сячэння (у 1 знач.). Сечанае мяса. Сечаныя дровы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ушчы́льнены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад ушчыльніць.
2. у знач. прым. Атрыманы ў выніку ўшчыльнення. Ушчыльнены слой пратаплазмы. Ушчыльнены графік працы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ксе́ракс, -а і -у, м.
1. -у. Тое, што і ксераграфія (спец.).
2. -а, мн. -ы, -аў. Разнавіднасць размнажальнага апарата для ксераграфічнага электраграфавання, які выкарыстоўвае магнітны сухі друк.
3. -а. Адбітак, атрыманы пры дапамозе такога апарата; ксераграфічная копія (ксеракопія; разм.).
Зрабіць к. артыкула.
|| прым. ксе́раксны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бро́нза, -ы, ж.
1. Сплаў медзі з волавам, свінцом і іншымі металамі.
2. зб. Мастацкія вырабы з такога сплаву.
Выстаўка бронзы.
3. Пра медаль, атрыманы ў спартыўных спаборніцтвах за трэцяе месца (разм.).
Атрымаць бронзу на спаборніцтвах.
|| прым. бро́нзавы, -ая, -ае.
Б. медаль.
Б. загар (цьмяна-залацісты).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апрацава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад апрацаваць.
2. у знач. прым. Атрыманы ў працэсе апрацоўкі. Зліткі шкла ператвараюцца ў апрацаваныя лінзы. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бабко́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Прыгатаваны, атрыманы з бабкоў. Бабковы алей.
2. у знач. наз. бабко́выя, ‑ых. Сямейства раслін, да якога адносіцца бабок і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Схеда ’частка вёскі па некалькі хат’ (мір., Я. Брыль). З польск. scheda ’частка маёмасці, спадчына, атрыманы ў спадчыну кавалак зямлі’, першапачаткова ’картка, аркуш’ з лац. scheda ’аркуш, старонка’, што з грэч. σχίη ’дошчачка, трэска, аддзеленая частка’ (Брукнер, 57; Варш. сл., 6, 43; ЕСУМ, 5, 490).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
злі́так, ‑тка, м.
Кусок металу, атрыманы ў выніку плаўлення і адліўкі яго ў спецыяльную форму. Злітак чыгуну. Злітак сталі. // Разм. Кусок самароднага золата або срэбра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ро́стул, ‑у, м.
1. Вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля і пад.
2. Адтуліна, шчыліна, якая ўтвараецца, калі расчыніць акно, дзверы і пад.; росчын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́сла, -а, н.
1. Харчовы тлушч, атрыманы збіваннем смятанкі або смятаны.
Топленае м.
2. Тлустае рэчыва мінеральнага паходжання.
Змазачнае м.
◊
Масла масленае — пра таўталогію, паўтарэнне чаго-н.
Падліць масла ў агонь — абвастрыць якія-н. непрыязныя адносіны, пачуцці.
Як па масле — лёгка, без цяжкасцей.
|| прым. ма́слены, -ая, -ае.
Масленая пляма.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)