чака́льны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з чаканнем; які выражае чаканне; насцярожаны. Чакальная тактыка. Чакальная поза. □ Клопікаў .. глядзеў на Вейса тым чакальным і лагодным позіркам, якім глядзяць на гаспадара добрыя спраўныя сабакі. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

існава́ць, існу́ю і існую́, існу́еш і існуе́ш, існу́е і існуе́; існу́й; незак.

1. Быць у наяўнасці; мецца.

Існуюць розныя думкі адносна гэтага.

2. чым і на што. Здабываць сродкі для жыцця якім-н. чынам.

І. на сродкі бацькоў.

3. Жыць няпоўным жыццём, без радасці, без задавальнення.

Не жыў, а існаваў.

|| наз. існава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абма́заць, -ма́жу, -ма́жаш, -ма́жа; -ма́ж; -ма́заны; зак., каго-што.

1. Пакрыць, намазаць якім-н. рэчывам.

А. сцены глінай.

2. Забрудзіць, запэцкаць.

А. рукі фарбай.

|| незак. абма́зваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. абма́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся; незак. абма́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. абма́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 знач.) і абма́званне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скарачэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. скараціцца, скараціць.

2. Скарочанае абазначэнне, назва каго-, чаго-н.

Умоўныя скарачэнні.

3. Пропуск у якім-н. тэксце.

Раман друкуецца са скарачэннямі.

4. Звальненне з работы (разм.).

С. штату.

5. У словаўтварэнні: усячэнне слова, а таксама частка слова ці цэлае слова, утвораныя шляхам такога ўсячэння.

Слоўнік скарачэнняў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

склад³, -а, М -дзе, мн. -ы́, -о́ў, м.

Гук або спалучэнне гукаў, што вымаўляюцца адным штуршком выдыхнутага паветра.

Націскны с.

Дзяліць словы на склады.

Адкрыты склад — склад, які канчаецца на галосны гук.

Закрыты склад — склад, які канчаецца на зычны гук.

|| прым. складо́вы, -ая, -ае.

Складовае пісьмоякім знакамі абазначаюцца склады, а не гукі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чэмпіён, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спартсмен (або спартыўная каманда) — пераможца ў спаборніцтвах у якім-н. відзе спорту на першынство горада, краіны, свету.

Ч. свету па шахматах.

Ч.

Еўропы па боксе.

2. Жывёліна, якая заняла першае месца на выстаўцы, у спаборніцтвах.

|| ж. чэмпіёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. чэмпіёнскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

электро́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Праваднік, пры дапамозе якога частка электрычнага ланцуга, што ўтвараецца правадамі, злучаецца з часткай ланцуга, што праходзіць у неметалічным асяроддзі (вадкасці, газе і інш.).

Дадатны э. (анод). Адмоўны э. (катод).

2. Элемент канструкцыі, па якім куды-н. падводзіцца электрычны ток.

Зварачны э.

|| прым. электро́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тро́йца, -ы, ж.

1. (з вялікай літары). У хрысціянскай рэлігіі: трыадзінае бажаство, у якім спалучаюцца тры асобы: Бог Айцец, Бог Сын і Бог Дух Святы.

2. (з вялікай літары). Свята хрысціянскай царквы, якое адзначаецца на пяцідзясяты дзень пасля Вялікадня; Сёмуха.

3. Пра трох асоб, звязаных паміж сабой сяброўскімі адносінамі (разм., часта іран.).

Неразлучная т.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Забільдзець ’загусці’ (варонеж., Шатал.). З літ. bildė́ti ’стукаць, гучаць, грымець’, у якім адбылася змена значэння (адкуль *більдзець), да якога даданы прэфікс за‑. Лаўчутэ, Сл. балт., 99.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мале́льня ’памяшканне або пакой, у якім моляцца’ (ТСБМ). Рус. моле́льня ’тс’, пск., цвяр. моли́льня ’капліца’. Бел.-рус. ізалекса, утвораная ад прыметніка моле́льный, параўн. рус. моле́льная ’малельня’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)