лихо́йI (приносящий беду) уст., фольк. ліхі́; (злой) злы; (тяжкий) ця́жкі;

лихо́й челове́к ліхі́ чалаве́к;

лихо́й час ліха́я часі́на;

лихо́й нрав ліхі́ но́раў;

лиха́ беда́ нача́ло (нача́ть) ця́жкі то́лькі пача́так.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бядо́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае адносіны да бядоты; цяжкі, гаротны. Бядотнае становішча. □ Ідзе ён [Назым Хікмет] па сухменнай, бядотнай Анатоліі! Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заця́жкі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Залішне цяжкі. Камуніст Касянок вымушаны быў пайсці на новую, мо і зацяжкую для яго работу. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жале́за, -а, н.

1. Хімічны элемент, цяжкі коўкі метал серабрыстага колеру, асноўная састаўная частка чыгуну і сталі.

Каваць ж.

2. Вырабы з гэтага металу.

Дахавае ж.

3. Жалезістыя рэчывы як лячэбны сродак.

У яблыках шмат жалеза.

|| прым. жале́зны, -ая, -ае (да 2 знач.).

Жалезныя вароты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крыва́вы, -ая, -ае.

1. Напоўнены, пакрыты кроўю, з прымессю крыві.

К. мазоль.

Крывавая рана.

2. Які суправаджаецца кровапраліццем, гібеллю многіх людзей.

Крывавае злачынства.

К. бой.

3. Які ўчыніў многа забойстваў.

К. кат.

4. перан. Вельмі пакутлівы, цяжкі.

Крывавая праца.

К. пот.

|| наз. крыва́васць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напру́жаны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў стане напружання.

Напружаныя мускулы.

2. Які патрабуе затраты вялікіх сіл, увагі.

Напружаная праца.

Н. час.

3. перан. Складаны, цяжкі, які патрабуе ўрэгулявання.

Напружаныя міжнародныя адносіны.

4. перан. Які выражае напружанне, ненатуральны.

Н. шэпт.

|| наз. напру́жанасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тяжелове́сный

1. (с тяжёлым грузом) ця́жкі, цяжкава́гавы, цяжкава́жны;

тяжелове́сные поезда́ цяжкава́гавыя цягнікі́;

тяжелове́сные това́ры ця́жкія тава́ры;

2. перен. ця́жкі; (лишённый изящества) нязгра́бны;

тяжелове́сные слова́ ця́жкія (нязгра́бныя) сло́вы;

тяжелове́сный стиль нязгра́бны сты́ль.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ртуць, ‑і, ж.

Хімічны элемент, вадкі цяжкі метал серабрыста-белага колеру.

•••

Грымучая ртуць — выбуховае хімічнае рэчыва ў выглядзе крышталічнага белага парашку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжкадасту́пны, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, да якога цяжка даступіцца; непраходны. Цяжкадаступныя горы. Цяжкадаступная пустыня.

2. Цяжкі для разумення, вывучэння. Цяжкадаступны стыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цяжэ́рны, ‑ая, ‑ае.

Разм. Надзвычай цяжкі. А лёд, бы мур сцямна-зялёны, Чуць на сярэдзіне падняты, Ляжыць, цяжэрны і зацяты. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)